PIHAK BERKUASA TEMPATAN
Ini pun satu ‘maklumat
sejarah’ dan ‘general knowledge’ yang tak ramai orang ambil tahu, sebab tak ada
kepentingan. Iaitu berkaitan dengan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT).
Dalam sistem perundangan
Malaysia, PBT merupakan kerajaan ketiga dalam sistem pentadbiran Negara,
selepas Kerajaan Persekutuan (Pusat) dan Kerajaan Negeri. PBT merupakan
pelaksana dasar di peringkat akar umbi yang secara langsung menyampaikan perkhidmatan
kepada warga penduduk tempatan.
PBT merupakan sebuah
pertubuhan perbadanan yang ditubuhkan oleh Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta
171) sebagai satu badan yang bertanggung jawab untuk mengurus dan mentadbir
sesuatu kawasan berasaskan kepentingan tempatan.
Berdasarkan Seksyen 13, Akta
tersebut, PBT ditafsirkan sebagai “mana-mana Majlis Bandaraya, Majlis
Perbandaran atau Majlis Daerah, mengikut mana-mana berkenaan, dan berhubungan
dengan Wilayah Persekutuan ertinya Datuk Bandar Kuala
Lumpur yang dilantik di bawah Seksyen 4 Akta Ibu Kota Persekutuan 1960
(Akta 190).
Komposisi dalam sesebuah PBT
meliputi:
(1) Yang Dipertua atau Datuk Bandar; dan
(2) Ahli Majlis yang mengandungi tidak kurang daripada lapan (8) dan tidak lebih
daripada dua puluh empat (24) orang ahli, yang dilantik
oleh Pihak Berkuasa Negeri.
PBT pada umumnya diberikan kuasa oleh undang-undang
untuk memastikan kawasan pentadbirannya berada dalam keadaan selamat dan
merancang sesuatu pembangunan dalam keadaan sempurna sesuai dengan kondisi
masyarakat setempat.
Pada asasnya, sistem
pentadbiran Kerajaan Tempatan dijalankan berasaskan
dua prinsip iaitu:
(1) di luar bidang kuasa (ultra-vires);
(2) keupayaan yang kompeten (general competence).
Oleh itu, PBT diberi tanggung
jawab untuk menentukan kehidupan masyarakat tempatan berada pada tahap optimum.
Dalam melaksanakan tugas dan
peranannya, PBT perlu melaksanakan fungsi-fungsi yang ditetapkan
termasuklah fungsifungsi budi bicara yang telah diberi oleh undang-undang.
Sebagai Kerajaan Ketiga yang
berhubung secara langsung dengan masyarakat setempat,
PBT mempunyai peranan yang luas yang digariskan dalam undang-undang yang
pelbagai dan sebagai contoh Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171) yang menggariskan
peranan Pihak Berkuasa Tempatan meliputi:
(1) penyediaan kemudahan infrastruktur yang dapat
menjamin keselesaan kehidupan masyarakat setempat
(2) pewujudan pusat-pusat perdagangan seperti pasar,
gerai-gerai dsb.
(3) pengawalan ke atas kesihatan awam, kacau ganggu,
keselamatan dsb.
(4) pelaksanaan tanggung jawab sosial yang meliputi
pembangunan tempat-tempat awam, kolam renang dsb.
Dalam menjamin peranan yang
diberikan kepada PBT dapat dijalankan dengan sempurna, PBT telah diberikan
kuasa untuk melaksanakan tindakan-tindakan wajar melalui beberapa undang-undang
berikut:
(1) Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171).
(2) Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172).
(3) Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974 (Akta 133).
(4) Akta Pemusnahan Serangga Pembawa Penyakit 1975
(Akta 154).
(5) Akta Makanan 1983 (Akta 281).
(6) Akta Pengangkutan Jalan 1987 (Akta 333) dan
undang-undang lain yang berkaitan.
ref:mbsa.gov.my
BANDARAYA
Berikut adalah nama-nama 13
bandar di Malaysia yang telah diiktiraf sebagai bandar raya (tetapi mempunyai 14 buah Dewan/Majlis Bandaraya) setelah memenuhi
kriteria yang termaktub:
(1) Kuala Lumpur (1 Februari 1972) - Majlis
Perbandaran Kuala Lumpur (MPKL) dinaik taraf menjadi Dewan Bandaraya Kuala
Lumpur (DBKL)
(2) Ipoh (27 Mei 1988)- Majlis
Perbandaran Ipoh (MPI) dinaik taraf menjadi Majlis Bandaraya Ipoh (MBI)
(3) Kuching (1 Ogos 1988) Majlis Perbandaran
Kuching (MPKu) dinaik taraf menjadi bandaraya dan dibahagi kepada dua wilayah
pentadbiran iaitu Dewan Bandaraya Kuching Utara (DBKU) dan Majlis
Bandaraya Kuching Selatan (MBKS).
(4) Johor Bahru (1 Januari 1994). Majlis Perbandaran
Johor Bahru (MPJB) dinaik taraf menjadi Majlis Bandaraya Johor Bahru (MBJB) dan
dikenali sebagai Bandaraya Gerbang Selatan.
(5) Kota Kinabalu (2 Februari 2000). Majlis Perbandaran
Kota Kinabaru dinaik taraf menjadi Dewan Bandaraya Kota Kinabalu (DBKK).
(6) Shah Alam (10 Oktober 2000) Majlis Perbandaran
Shah Alam dinaik taraf menjadi Majlis Bandaraya Shah Alam (MBSA).
(7) Melaka (15 April 2003) - dikenali sebagai
Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah (MBMB)
(8) Alor Setar (21 Disember 2003) Majlis Perbandaran
Alor Setar telah dinaik taraf menjadi Majlis Bandaraya Alor Setar(MBAS)
(9) Miri (20 Mei 2005) - Majlis Perbandaran Miri
(MPM) dinaik taraf menjadi Majlis Bandaraya Miri (MBM) dan dikenali
sebagai Bandaraya Peranginan.
(10) Petaling Jaya (20 Jun 2006) - Majlis Perbandaran Petaling
Jaya (MPPJ) dinaik taraf menjadi Majlis Bandaraya Petaling Jaya (MBPJ)
dikenali sebagai Bandaraya Satelit.
(11) Kuala Terengganu (1 Jan 2008) Majlis Perbandaran
Kuala Terengganu (MPKT) dinaik taraf menjadi Majlis Bandaraya Kuala
Terengganu (MBKT) dikenali sebagai Bandaraya Warisan Pesisir Pantai.
(12) George Town (1 Januari 1957) - diiktiraf oleh Kerajaan British sebelum Tanah Melayu mencapai kemerdekaan (status dipertikai). Bagaimanapun status ini secara tidak langsung di mansuhkan (dituruntaraf) dengan penubuhan Majlis Perbandaran Pulau Pinang pada tahun 1976. Pada 1 jan 2015, Majlis Perbandaran Pulau
Pinang (MPPP) dinaiktaraf menjadi Majlis Bandaraya Pulau Pinang (MBPP).
(13) Nusajaya (22 Nov 2017) yang sebelum nya dikenali sebagai Majlis
Perbandaran Johor Bahru Tengah (MPJBT) dinaik taraf menjadi Bandaraya dan
dikenali sebagai Majlis Bandaraya Iskandar Puteri (MBIP).
(14) Seberang Perai (16 September 2019). Sebelum ini dikenali sebagai Majlis Perbandaran Seberang Perai (MPSP) dan kini dinamakan Majlis Bandaraya Seberang Perai (MBSP)
(15) Seremban (1 Januari 2010) adalah gabungan Majlis Perbandaran Seremban (1979) dan Majlis Perbandaran Nilai (2002) dan dikenali sebagai Majlis Bandaraya Seremban.(MBS)
(18) Subang Jaya (dalam perancangan).
(14) Seberang Perai (16 September 2019). Sebelum ini dikenali sebagai Majlis Perbandaran Seberang Perai (MPSP) dan kini dinamakan Majlis Bandaraya Seberang Perai (MBSP)
(15) Seremban (1 Januari 2010) adalah gabungan Majlis Perbandaran Seremban (1979) dan Majlis Perbandaran Nilai (2002) dan dikenali sebagai Majlis Bandaraya Seremban.(MBS)
(17) Kuantan (dalam perancangan).
(18) Subang Jaya (dalam perancangan).
SENARAI BERKUASA TEMPATAN MENGIKUT NEGERI
JOHOR DARUL TAAZIM
Bandaraya
(1) Majlis Bandaraya Johor Bahru - 1 Jan 1994 (meliputi Johor Bahru, Tampoi, Larkin, Kempas, Pasir Pelangi, Taman Pelangi, Rinting, Tebrau dan Permas Jaya)
(2) Majlis Bandaraya Iskandar Puteri - 22 Nov 2017 (meliputi pekan Kota Iskandar, Gelang Patah, Tampoi, Seelong, Skudai, Lima Kedai, Kangkar Pulai, Ulu
Choh, Ulu Tiram, Plentong)
Majlis Perbandaran
(1) Majlis Perbandaran Muar- 14 Apr 2001 (meliputi Bandar Maharani dan pekan-pekan Parit Jawa, Parit
Bakar, Sg Balang, Kesang, Serom)
(2) Majlis Perbandaran Batu Pahat - 1 Jan 2001 (meliputi Bandar
Penggaram dan pekan-pekan Senggarang, Seri Gading, Semerah)
(3) Majlis Perbandaran Kluang - 8 Mei 2001 (meliputi
bandar Kluang dan pekan Rengam, Mengkibul, Paloh dan Kahang).
(4) Majlis Perbandaran Kulai - 21 Apr 2004 (meliputi bandar Kulai dan pekan-pekan Sedenak, Senai, Bukit Besar dan Bukit Batu)
(5) Majlis Perbandaran Pasir Gudang
(6) Majlis Perbandaran Segamat - 1 Jan 2018 (bandar Segamat, Jementah, Batu Anam, Gemas Baru, Bukit Siput, Buloh Kasap dan Pekan Jabi )
Majlis Daerah
(2) Majlis Daerah Labis (meliputi
pekan-pekan Labis, Bekok, Chaah, Sungai Karas dan Ayer Panas)
(3) Majlis Daerah Kota Tinggi (meliputi Kota
Tinggi, Pengerang, Teluk Ramunia, Mawai)
(4) Majlis Daerah Mersing (meliputi Mersing,
Endau, Jemaluang)
(5) Majlis Daerah Pontian (meliputi Pontian Kecil,
Pontian Besar, Benut, Permas, Kukup, Sanglang)
(6) Majlis Daerah Tangkak (meliputi Tangkak,
Sagil, Lenga)
(7) Majlis Daerah Yong Peng (meliputi Yong Peng,
Air Hitam, Parit Raja, Parit Yaani, Seri Medan, Parit Sulong)
(8) Majlis Daerah Simpang Renggam (meliputi Macap,
Layang-layang, Rengam, Paloh)
Pihak Berkuasa Tempatan Bandar Penawar (PBT Khas)
MAJLIS BANDARAYA JOHOR BAHRU
Johor Bahru (JB) ialah
nama ibu negeri Johor dan juga nama daerah metropolitan yang terletaknya
di selatan Semenanjong. Sebagai bandar raya, ia berupa yang kedua
terbesar dalam Malaysia, iaitu selepas KL. Majlis
Bandaraya Johor Bahru (MBJB) merangkumi kawasan seluas 220 km persegi merupakan
sebuah Pihak Berkuasa Tempatan yang diberi kuasa di bawah Akta Kerajaan
Tempatan 1976 (Akta 171) untuk memberikan perkhidmatan-perkhidmatan perbandaran
kepada penduduk bandar raya Johor bahru.
Sejarah Majlis Bandaraya Johor
Bahru bermula pada 1910 apabila Lembaga Bandaran ditubuhkan, seterusnya
dinaikkan ke taraf Majlis Bandaran pada tahun 1952, Majlis Perbandaran pada 1
April 1977, diikuti dengan Majlis Bandaraya 1 Januari 1994 setelah Johor Bahru
dianugerah taraf bandaraya pada tarikh tersebut.
Dengan jumlah penduduk
sebanyak 500,000 di kawasan bandar raya dan lebih kurang 1.5 juta di daerah
metropolitan, Johor Bahru merupakan satu pusat perindustrian, perdagangan dan
pelancongan yang utama. Pelancongan adalah penyumbang yang besar dalam ekonomi
Johor Bahru yang mana 60% daripada pelancong-pelancong yang melawati Malaysia
setiap tahun bermasuk melalui negara Singapura. Walaubagaimanapun, perkembangan
perindustrian di Johor Bahru yang begitu pesat telah menjadikannya sebagai
salah satu pusat perindustrian yang terbesar di negara.
Tanjung Puteri, adalah nama
asal Johor Bahru, diasaskan pada tahun 1855 oleh Temenggong Daeng Ibrahim, bapa
kepada Sultan Abu Bakar, seorang Sultan yang amat dikenangi. Pada permulaannya,
ia merupakan sebuah kampung nelayan Melayu. Sultan Abu Bakar menamakannya
sebagai "Johor Bahru" sewaktu baginda mengisytiharkannya sebagai ibu
kota kerajaan pada tahun 1866, susulan daripada peralihan pusat kerajaannya
dari Teluk Belanga di Singapura. Sebahagian
besar daripada kemakmuran Johor pada hari ini berula dari kejayaan Sultan Abu
Bakar memujukkan pengusaha-pengusaha British dan China untuk melabur dalam
bidang pertanian di Johor. Sultan Abu Bakar menunjukkan kecenderungan yang
tergiat dalam perancangan bandar dan daerah. Kejayaan Sultan Abu Bakar turut
dibantu oleh pegawai-pegawai kanan Melayu yang berbijak, cekap dan berwibawa
seperti Dato Seri Amar DiRaja, Dato Bentara Luar, Dato Bentara Dalam dan Dato
Penggawa Barat.
Senarai nama Datuk Bandar Johor Bahru:
1. Dato' Hj Hashim bin Yahya (01 Jan 1994 - 31 Dis 2000)
2. Dato' Hj Johari bin Suratman (01 Jan 2000 - 31 Dis 2003)
3. Dato' Hj Abdul Wahid bin Hj Dahlan (01 Jan 2003 - 31 Dis 2006)
4. Dato' Hj Abdul Latif bin Yusof (01 Jan 2006 -30 Sep 2006)
5. Dato' Hj Mohd Naim bin Hj Nasir (1 Okt 2006 - 02 Ogos 2009)
6. Tuan Hj Mohd Jaffar bin Awang (03 Ogos 2009 - 30 Jun 2011)
7. Tuan Hj Burhan bin Amin (01 Jul 2011 - 6 Jun 2013)
8. Dato' Hj Ismail bin Karim (7 Jun 2013 - 13 Apr 2014)
9. Dato' Hj Abdul Rahman bin Mohamed Dewam (14 Apr 2014 - 16 Ogos 2015)
10. Tuan Hj A. Rahim bin Haji Nin (17 Ogos 2015 - 24 Okt 2017)
11. Tuan Hj Amran bin A. Rahman (25 Okt 2019 - kini)
11. Tuan Hj Amran bin A. Rahman (25 Okt 2019 - kini)
MAJLIS BANDARAYA ISKANDAR PUTERI
Sejarah awal Majlis Perbandaran Johor Bahru Tengah bermula
dengan penubuhan lapan buah Majlis Tempatan sekitar tahun 1960an di bawah
Enakmen Lembaga Bandar 118. Pada 1 Mac 1978, Majlis Daerah Johor Bahru Tengah
telah ditubuhkan di bawah Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171) yang
merangkumi kawasan seluas 104.7 kilometer persegi dengan jumlah penduduk
sebanyak 150,000 orang. Pada tahun 1995, kawasan pentadbiran Majlis Daerah
Johor Bahru Tengah telah diperluaskan sehingga 303.48 kilometer persegi dengan
jumlah penduduk bertambah sehingga hampir 500,000 orang. Pada tahun 2001, Majlis Daerah Johor Bahru
Tengah (MDJBT) dinaik taraf kepada Majlis Perbandaran Johor Bahru Tengah
(MPJBT) yang merangkumi zon Skudai-Nusajaya di bahagian barat dan
Tebrau-Plentong di bahagian timur. Walaubagaimanapun, mulai 2016, kerajaan
Johor telah melakukan persempadanan dimana zon timur yang merangkumi
Tebrau-Plentong diserahkan kepada
pentadbiran Majlis Bandayara JB (MBJB) manakala zon barat yang merangkumi
Skudai-Nusajaya kekal dibawah pentadbiran Majlis Perbandaran Johor Bahru Tengah
(MPJBT). Pada 22 November 2017, Majlis Perbandaran Johor Bahru Tengah diberi
status bandaraya kepada Majlis Bandaraya Iskandar Puteri.
Datuk Bandar Iskandar Puteri:
1. Dr Badrul Hisham bin Kassim (22 Nov 2017 - kini)
MELAKA
Bandaraya
(1) Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah - 15 Apr 2003
Majlis Perbandaran
(2) Majlis Perbandaran Alor Gajah - 1 Mei 2003
(2) Majlis Perbandaran Hang Tuah Jaya - 1 Jun 2005
(3) Majlis Perbandaran Jasin -1 Jan 2007
MAJLIS BANDARAYA MELAKA BERSEJARAH
Sejarah Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah lahir
bersama sejarah Melaka. Walaupun Melaka telah melalui zaman jatuh
bangunnya, Perbandaran Melaka terus wujud. Pada 1824, Perbandaran Melaka
dinamakan sebagai "The Town and The Fort of Malacca", ditadbir oleh "Comittee
of Assessors" di bawah Kerajaan Inggeris. Pada 1848, East India Act
XIX, telah menekankan supaya diwujudkan "Jawatankuasa Municipal" bagi
menggantikan " The Committee of Assessors". Akta ini memperuntukkan
lima orang Ahli Majlis yang diketuai oleh seorang "Resident
Counsillor" dan dikenali sebagai Pesuruhjaya Perbandaran.
Akta East India XXVII 1856
telah memberi kuasa kepada Pesuruhjaya-Pesuruhjaya Perbandaran menjadi pemegang
amanah dan boleh mendakwa dan didakwa. Pada 1.1.1887
Ordinan Perbandaran Negeri-negeri Selat telah meluluskan sempadan Perbandaran
seluas 1.4 batu persegi dan diperluaskan kepada 4.2 batu persegi pada tahun
1930 di bawah Akta 133 Tahun 1913.
Pada 1 Jan 1977 melalui kuasa
Akta 171(1976) kawasan Perbandaran Kota Melaka telah dicantumkan dengan Majlis
Perbandaran Melaka dengan kawasan bidang tadbir seluas 114.7 batu persegi (303
km persegi). Pada tarikh 15 Apr 2003, MPMBB telah dinaiktaraf
kepada Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah.
Senarai Datuk Bandar Melaka Bandaraya Bersejarah:
1. Datuk Mohd Zaini bin Mohd Noor (15-04-2003 - 7-02-2008)
2. Datuk Yusof bin Jantan (7-02-2008 - 31 Dis 2013)
3. Datuk Zainal bin Abu (1 Jan 2009 - 31 Dis 2013)
4. Datuk Zainal bin Hussein (1 Jan 2014 - 31 Mei 2018)
5. Datuk Hj Azmi Hj Hussein (1 Jun 2018 - kini)
NEGERI SEMBILAN DARUL KHUSUS
Majlis Bandaraya
(1) Majlis Bandaraya Seremban (MBS). 1 Januari 2020- Gabungan Majlis Perbandaran Seremban dan Majlis Perbandaran Nilai.
Majlis Perbandaran
(1) Majlis Perbandaran Port Dickson - 2 Feb 2002
Majlis Daerah
(1) Majlis Daerah Rembau
(2) Majlis Daerah Tampin
(3) Majlis Daerah Kuala Pilah
(4) Majlis Daerah Jelebu
(5) Majlis Daerah Jempol
MAJLIS BANDARAYA SEREMBAN (MBS)
Sejarah awal MBS bermula pada tahun 1897 dengan penubuhan Lembaga Kesihatan (Unit Penguasa Tempatan Seremban) Seremban. Ia kemudiannya dinaik taraf menjadi pada 12 Januari 1946 menjadi Lembaga Bandaran dan seterusnya Majlis Bandaran Seremban pada 14 April 1953. Pada 1 Mac 1979 ia dinaikkan ke taraf Majlis Perbandaran Seremban. Kawasan di bawah MPS ialah Bandar Seremban, Rasah, Rasah Jaya, Rahang, Mambau, Senawang, Temiang, Lobak, Paroi, Bukit Chedang, Bukit Blossom, Seremban 2, Ampangan, Oakland, Bukit Kepayang, Kemayan Square, Sikamat, Taman Seremban Jaya dan Bandar Seremban
Selatan.
Manakala Majlis Tempatan Nilai ditubuhkan pada tahun 1959 di bawah Majlis Daerah Seremban. Apabila Majlis Perbandaran Seremban ditubuhkan pada tahun 1979, Majlis Daerah Seremban mentadbirkan 6 PBT berikut; Majlis Tempatan Pajam (1957), Majlis Tempatan Mantin (1958), Majlis Tempatan Rantau (1959), Majlis Tempatan Nilai (1959), Majlis Tempatan Broga (1959) dan Majlis Tempatan Labu (1959).
Pada 2 Feb 2002 Majlis Perbandaran Nilai (MPN) pula ditubuhkan meliputi kawasan Nilai, Bandar Baru Nilai, Rantau, Mantin, Sungai Gadut, Labu, Lenggeng, Rasah Kemayan, Taman Tuanku Jaafar, Pantai, Ulu Beranang dan Pajam.
Walaupun kelulusan awal menaiktaraf Seremban kepada bandaraya telah diluluskan pada tahun 2013, ia hanya dimuktamadkan pada tahun 2018 kerana perubahan kepada syarat Kerajaan Pusat. Bagi memenuhi syarat-syarat yang ditetapkan untuk menaikkan taraf MPS kepada bandaraya, Kerjaan NS telah mengambil ketetapan untuk menggabungkan MPS dan MPN menjadi Majlis Bandaraya Seremban (MBS).
Perisytiharan rasmi oleh DYMM YDPB NS, Tuanku Muhriz pada 20 Januari 2020.
Datuk Bandar Seremban:
(1) Datuk Zazali bin Salehuddin (1 Jan 2020 - kini)
SELANGOR DARUL EHSAN
Majlis Bandaraya
(1) Majlis Bandaraya Shah Alam - 10 Okt 2000
(2) Majlis Bandaraya Petaling Jaya - 20 Jun 2006
Majlis Perbandaran
(1) Majlis Perbandaran Klang - 1 Jan 1977
(2) Majlis Perbandaran Ampang Jaya - 1 Jul 1992
(3) Majlis Perbandaran Selayang - 1 Jan 1997
(4) Majlis Perbandaran Kajang - 1 Jan 1997
(5) Majlis Perbandaran Subang Jaya - 25 Apr 1998
(6) Majlis Perbandaran Sepang - 3 Mac 2005
Majlis Daerah
(1) Majlis Daerah Hulu Langat
(2) Majlis Daerah Sabak Bernam
(3) Majlis Daerah Hulu Selangor
(4) Majlis Daerah Kuala Langat
MAJLIS BANDARAYA SHAH ALAM
Bandar raya Shah Alam merupakan
ibu negeri Selangor. Ia terletak kira-kira 25 km di barat KL. Shah Alam pada
suatu ketika dahulu adalah sebuah ladang kelapa sawit dan dikenali sebagai
Sungai Renggam. Di dalam peta Malaysia sebelum mencapai kemerdekaan, Shah Alam
dirujuk dengan nama Batu Tiga. Shah Alam dibuka pada tahun 1963 untuk dijadikan
pusat pentadbiran Selangor setelah KL dijadikan Wilayah Persekutuan pada 1
Februari 1974. Pada 7 Disember 1978, atas perkenan DYMM Sultan Selangor, Shah
Alam diistiharkan sebagai ibu negeri Selangor. Nama Shah Alam sendiri adalah
pilihan dan perkenan Baginda.
Keluasan Shah Alam pada ketika
itu adalah 41.69 km persegi. Pada 1 Januari 1997, Shah Alam diperluaskan kepada
290.3 km persegi (Pelan Warta 197). Ibu negeri Selangor,
negeri termaju di Malaysia ini mendapat kenaikan taraf bandaraya pada 10
Oktober 2000.
Senarai Datuk Bandar Shah Alam:
1. Dato' Hj Abu Sujak bin Mahmud (10 Okt 2000 - 09 Okt 2002)
2. Dato' Hj Salamon bin Selamat (10 Okt 2002 - 9 Okt 2004)
3. Dato' Hj Ramli bin Mahmud (10 Okt 2004 - 2006)
4. Dato' Hj Ramlan bin Othman (2006 - 2007)
5. Dato' Hj Mazalan bin Mohd Nor (2007 - 31 Mac 2011)
6. Dato' Hj Mohd Jaafar bin Hj Mohd Atan (1 April 2011 - 31 Mac 2014)
7. Dato' Hj Ahmad Zaharin bin Mohd Saad (1 Apr 2014 - 20 Jan 2019)
8. Timbalan: Tuan Mohd Rashidi bin Ruslan (mulai 8 Jan 2019 - kini)
8. Timbalan: Tuan Mohd Rashidi bin Ruslan (mulai 8 Jan 2019 - kini)
MAJLIS BANDARAYA PETALING JAYA
Pada
awal tahun 50-an, Kuala Lumpur telah mengalami kesesakan akibat pertambahan
penduduk yang terlalu pesat dan banyak setinggan wujud di kawasan pinggir Kuala
Lumpur. Bagi mengatasi masalah ini, Kerajaan Negeri Selangor telah
mengenalpasti "Effingham Estate" iaitu tanah kebun getah seluas 1,200
ekar di Jalan Klang Lama bagi mewujudkan sebuah penempatan baru yang dikenali
Petaling Jaya.
Pihak
yang diberi kepercayaan untuk mengurus tadbir penempatan baru ini diserahkan
kepada Pegawai Daerah Kuala Lumpur dan Lembaga Petaling Jaya sebelum diambil
alih oleh sebuah badan berkanun iaitu Petaling Jaya Authority pada penghujung
tahun 1954.
Petaling
Jaya melakar sejarah baru pada 1 Januari 1964 apabila Negeri Selangor
mewartakan sebuah Lembaga Bandaran yang memiliki autonomi kewangan untuk
mentadbir bandar ini.
Pada
1 Januari 1977, Lembaga Bandaran Petaling Jaya telah dinaikkan tarafnya kepada
Majlis Perbandaran Petaling Jaya (MPPJ) berikutan penggubalan Akta Kerajaan
Tempatan 1976 oleh kerajaan. Pada 20 Jun 2006, Majlis Perbandaran Petaling Jaya
telah dinaik taraf sebagai Majlis Bandaraya Petaling Jaya.
Kini
kawasan pentadbiran MBPJ berkeluasan 97.2 kilometer persegi, kian pesat
membangun. Petaling Jaya mempunyai jumlah penduduk lebih 619,925 orang dan
bilangan pegangan harta sebanyak 217,930. Petaling Jaya kini dikenali sebagai
pusat pertumbuhan yang terunggul di Negeri Selangor.
Pentadbiran
Majlis terdiri daripada 25 orang Ahli Majlis dan diketuai oleh seorang Datuk
Bandar. Ahli Majlis adalah dilantik oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri
Selangor. Datuk Bandar adalah seorang pegawai Kerajaan Persekutuan yang dilantik
oleh pentadbiran negeri selepas mendapat persetujuan Menteri Besar. Datuk
Bandar bertugas sepenuh masa dibantu oleh seorang Timbalan Datuk Bandar dan
Ketua-ketua Jabatan dalam menetapkan dan melaksanakan visi, misi, dasar
kualiti, objektif dan aktiviti Majlis. Majlis meluluskan draf undang-undang
Majlis dan membentuk polisi-polisi untuk dilaksanakan oleh jabatan.
5. Dato' Mohd Sayuthi bin Bakar (1 April 2019 - kini)
(Timbalan Datuk Bandar: En Johary bin Anuar)
Senarai Datuk Bandar Petaling Jaya:
1. Datuk Hj Termizi bin Puteh (1 Jun 2006 - 15 Ogos 2006)
2. Dato‘ Haji Roslan bin Sakiman (16 Ogos 2006 - 16 Ogos 12) (Timbalan Datuk Bandar ialah Tuan Puasa bin Md Taib)
3. Datin Paduka Alinah binti Ahmad (1 Jan 2013 - 31 Dis 2014)
4. Datuk Mohd Azizi bin Mohd Zain (1 Apr 2015 - 31 Mac 2019) 5. Dato' Mohd Sayuthi bin Bakar (1 April 2019 - kini)
(Timbalan Datuk Bandar: En Johary bin Anuar)
PERAK DARUL RIDZUAN
Majlis Bandaraya
(1) Majlis Bandaraya Ipoh
Majlis Perbandaran
(1) Majlis Perbandaran Taiping.
(2) Majlis Perbandaran Manjong
(3) Majlis Perbandaran Telok Intan
(4) Majlis Perbandaran Kuala Kangsar
Majlis Daerah
(1) Majlis Daerah Gerik
(2) Majlis Daerah Selama
(3) Majlis Daerah Kerian
(4) Majlis Daerah Kinta Barat
(5) Majlis Daerah Kinta Selatan
(6) Majlis Daerah Lenggong
(7) Majlis Daerah Pengkalan Hulu
(8) Majlis Daerah Perak Tengah
(9) Majlis Daerah Tapah
(10) Majlis Daerah Tanjung Malim
MAJLIS BANDARAYA IPOH
Ipoh ialah sebuah bandar
raya yang terletak dalam daerah Kinta, dan merupakan ibu negeri dan pusat
pentadbiran buat Perak Darul Redzuan. Bandar raya yang terletak kira-kira 200km
ke utara KL merupakan bandar raya keempat terbesar di Malaysia selepas KL,
George Town dan Johor Bahru.
Pada 1 Jan 1980 Majlis
Bandaran Ipoh dinaik taraf kepada Majlis Perbandaran dan pada
12 Mei 1988 Ipoh diisytiharkan
sebagai bandar raya. Pada tahun 1991, penduduk MBI
(Majlis Bandaraya Ipoh) seramai 382,633 orang dengan Keluasan 134.7 km persegi.
MBI adalah nadi penggerak pembangunan di Ipoh.
Terdapat 8 kawasan di bawah
pentadbiran MBI iaitu pekan Chemor, Simpang Pulai, Lahat, Jelapang, Tanjung
Rambutan, Kg Kepayang, Tambun dan Manjoi.
Senarai Datuk Bandar Ipoh:
1. Dato’ Hj Omar bin Abu (24-07-1996 - 23-07-1998)
2. Dato’ Ismail Shah Bodin (24-07-1998 - 23-07-2000)
3. Dato’ Hj Talaat bin Hussein (24-07-2000 - 23-07-2002
4. Dato’ Hj Sirajuddin bin Salleh (24-04-2002 - 23-07-2004)
5. Dato’ Hj Hassan bin Mohamad Nawawi (24-07-200423-07-2006)
6. Dato’ Ahmad Rafiai bin Mokhtar (24-07-2006 - 23-07-2008)
7. Dato’ Roshidi bin Hashim (24-07-2008 – 02-01-2014)
8. Dato' Harun bin Rawi (03-06-2014 - 02-06-2015)
9. Datuk Hj Zamri bin Man (01 Julai 2015 - 17 Februari 2019)
10. Datuk Ahmad Suaidi bin Abd Rahim (1 Julai 2019 - kini)
8. Dato' Harun bin Rawi (03-06-2014 - 02-06-2015)
9. Datuk Hj Zamri bin Man (01 Julai 2015 - 17 Februari 2019)
10. Datuk Ahmad Suaidi bin Abd Rahim (1 Julai 2019 - kini)
PULAU PINANG
(1) Majlis Perbandaran Pulau Pinang (Georgetown,
Balik Pulau).
(2) Majlis Bandaraya Seberang Perai (Butterworth, Bukit Mertajam dan Nibong Tebal)
(2) Majlis Bandaraya Seberang Perai (Butterworth, Bukit Mertajam dan Nibong Tebal)
Majlis Perbandaran
Tiada
MAJLIS BANDARAYA PULAU PINANG
George
Town telah diberikan status bandaraya pada 1 Januari 1957 oleh Queen
Elizabeth II (sebelum kemerdekaan). Walau bagaimanapun, dalam proses
penstrukturan semula pada 1976, Majlis Bandaraya George Town telah digabungkan
dengan Majlis Daerah Pulau Pinang menjadi Majlis Perbandaran Pulau Pinang (MPPP). Oleh
itu, walaupun status bandar raya tidak ditarik balik secara rasmi (melalui
pindaan undang-undang), kedua-dua kerajaan persekutuan dan negeri beranggapan
bahawa George Town bukanlah sebuah bandaraya. Ini dibantah keras oleh
penduduknya. Bagaimanapun pada 1 jan 2015, MPPP telah dinaiktaraf menjadi Majlis Bandaraya Pulau Pinang (MBPP)
Senarai nama Datuk Bandar Pulau Pinang:
1. Datuk Patahiyah binti Ismail (1 Jan 2015 - 30 Jun 2017)
2. Datuk Maimunah binti Mohd Sharif (1 Jul 2017 - 31 Dis 2017) - meletak jawatan kerana dilantik menjadi Pengarah Eksekutif UN-Habitat di Nairobi.
2. Ar Yew Tung Seang (20 Jan 2018 - kini)
Senarai nama Datuk Bandar Pulau Pinang:
1. Datuk Patahiyah binti Ismail (1 Jan 2015 - 30 Jun 2017)
2. Datuk Maimunah binti Mohd Sharif (1 Jul 2017 - 31 Dis 2017) - meletak jawatan kerana dilantik menjadi Pengarah Eksekutif UN-Habitat di Nairobi.
2. Ar Yew Tung Seang (20 Jan 2018 - kini)
MAJLIS BANDARAYA PULAU PINANG
Seberang Perai atau Province Wellesley dahulunya menjadi
tanah jajahan British pada tahun 1800. Pentadbiran seberang Perai ketika itu
berpusat di Pulau Pinang. Dengan keluasan 489.3 kilometer persegi dan bilangan
penduduk seramai lebih kurang lima ribu orang, kawasan yang dipenuhi belukar,
paya dan hutan ini kemudiannya bertukar kepada pertanian apabila usaha-usaha
penerokaan bermula pada tahun 1850.
Setelah Perjanjian Pangkor ditandatangani pada tahun 1874,
keluasan Province Wellesley bertambah menjadi 740.12 kilometer. Kependudukan
pula semakin bertambah khususnya di kawasan pusat perdagangan seperti
Butterworth dan Bukit Mertajam.
Keluasan Seberang Perai walau bagaimanapun telah
dikurangkan kepada 738.41 kilometer persegi kesan daripada perubahan sempadan
Sg Muda antara negeri Kedah dan Pulau Pinang.
Pada tahun 1896, Ordinan Perbandaran diperkenalkan yang
membolehkan Kerajaan Negeri membuat Undang-Undang untuk mengendalikan hal ehwal
awam. Pada tahun 1913, satu ordinan baru telah dikeluarkan yang mana telah
memberi kuasa kepada Kerajaan Negeri menubuhkan Lembaga Luar Bandar. Majlis
Bandaran Butterworth dan Bukit Mertajam serta Majlis Luar Bandar Utara,Tengah
dan Selatan telah ditubuhkan.
Pada tahun 1961, pentadbiran Majlis Bandaran dan Majlis
Luar Bandar telah disatukan dibawah satu kuasa Majlis Daerah dan ditadbirkan
oleh Majlis Daerah masing-masing. Pada 30 Jun 1974, Akta Kerajaan Tempatan
(Peruntukan-Peruntukan Sementara) 1973 telah dikuatkuasakan di seluruh negeri
Pulau Pinang. Pada 1 Julai 1974, ketiga-tiga Majlis Daerah Utara, Majlis Daerah
Tengah dan Majlis Daerah Selatan, Seberang Perai disatukan dan dikenali sebagai
Lembaga Pengurus Kerajaan Tempatan, Seberang Perai.
Pada 15 Disember 1976, melalui pemakaian Akta Kerajaan
Tempatan 1976, Lembaga Pengurus Kerajaan Tempatan telah dinaikkan taraf menjadi
Majlis Perbandaran Seberang Perai.
Pada 16 September 2019, Majlis Perbandaran Seberang Perai (MPSP) telah dinaiktaraf menjadi Majlis Bandaraya Seberang Perai (MBSP).
Datuk Bandar Seberang Perai:
(1) Dato' Sr Hj Rozali bin Mahmud (16 Sep 2019 - kini)
KEDAH DARULAMAN
Majlis Bandaraya
(1) Majlis Bandaraya Alor Star
Majlis Perbandaran
(1) Majlis Perbandaran Sungai Petani (2 Julai 1994)
(2) Majlis Perbandaran Langkawi Bandar Pelancongan (16 Dis 2000)
(3) Majlis Perbandaran Kulim (1 Ogos 2011)
Majlis Daerah
(1) Majlis Daerah Baling
(2) Majlis Daerah Sik
(3) Majlis Daerah Kubang Pasu
(4) Majlis Daerah Yan
(5) Majlis Daerah Pendang
(6) Majlis Daerah Pokok Sena
(7) Majlis Daerah Bandar Baharu
(8) Majlis Daerah Padang Terap
(9) PBT Khas - Kawasan HiTech Kulim
MAJLIS BANDARAYA ALOR SETAR
Alor Setar merupakan ibu
negeri Kedah. Tempat kelahiran Allahyaraham YTM Tunku Abdul Rahman Putra
yang merupakan Perdana Menteri Malaysia yang pertama. Alor Setar
adalah cantuman dari kata ‘Alor’ dan ’Star’. Star adalah nama sejenis pohon,
buahnya apabila masak berwarna kuning kemerahan, rasanya masam-masam manis dan
saiznya besar sedikit daripada buah rumbia yang termasuk dalam kumpulan pohon
kundang dengan nama saintifiknya ‘Bouea macrophylla’.
Ejaan nama Alor
Setar telah ditukar kepada Alor Star sempena Perisytiharan
Bandar Raya Alor Star pada 21 Disember 2003. Tetapi kemudiannya ditukar
semula kepada Alor Setar.
Senarai Datuk Bandar Alor Setar:
1. Dato' Mohd Yusof bin Nayan (30 Okt 2004 - 29 Okt 2006)
2. Dato' Abdul Mukhti bi Abdullah (30 Okt 2006 - 29 Okt 2008)
3. Dato' Hj Khazali bin Hj Din (29 Okt 2008 hingga 28 Okt 2010)
4. Dato' Hj Mat Noh bin Ahmad (29 Okt 2010 - 14 Ogos 2016)
5. Dato' Hj Mohd Zohdi bin Hj Said (30 Ogos 2016 – kini)
KELANTAN DARUL NAIM
Majlis Perbandaran
(1) Majlis Perbandaran Kota Bharu Bandaraya Islam
Majlis Daerah
Majlis Daerah Bachok
Majlis Daerah Gua Musang
MajlisDaerah Jeli
Majlis Daerah Ketereh
Majlis Daerah Kuala Kerai Utara
Majlis Daerah Kuala kerai Selatan
Majlis Daerah Pasir Mas
Majlis Daerah Machang
Majlis Daerah Pasir Putih
Majlis Daerah Tanah Merah
Majlis Daerah Tumpat
TERENGGANU DARUL IMAN
Majlis Bandaraya
(1) Majlis Bandaraya Kuala Terengganu
Majlis Perbandaran
(1) Majlis Perbandaran Kemaman (1 Jan 2002)
Majlis Daerah
(1) Majlis Daerah Besut
(2) Majlis Daerah Hulu Terengganu
(3) Majlis Daerah Marang
(4) Majlis Daerah Dungun
MAJLIS BANDARAYA KUALA TERENGGANU
Kuala Terengganu ialah ibu negeri dan juga Bandar Diraja negeri Terengganu. Kuala Terengganu telah diiktiraf sebagai Bandaraya Warisan Pesisir Air dan menjadi Bandar raya pada 1 Januari 2008. Bandar raya ini mempunyai jumlah penduduk melebihi 400,000. Namanya bererti muara Sg Terengganu. Kuala Terengganu merupakan antara bandar pelancongan popular dan hotelnya mencatatkan kadar penginapan yang tinggi sepanjang tahun.
Majlis Bandaraya Kuala Terengganu merupakan sebuah
pihak berkuasa tempatan yang bertanggungjawab mentadbir seluruh Kuala
Terengganu dan sekitarnya. Bandar Kuala Terengganu dikatakan bermula sebagai
pusat perniagaan dan pengumpulan hasil semenjak zaman berzaman. Penduduk di
sepanjang Sg Terengganu membawa hasil pertanian dan hutan melalui jalan
sungai, manakala para nelayan menukarkan hasil tangkapan mereka. Kawasan
perniagaan utama di Kuala Terengganu terletak di Jalan Kampung Cina, Jalan
Banggol dan Tanjong.
Senarai Datuk Bandar Kuala Terengganu:
1. Dato Hj Mat Razali bin Kassim (01-01-2008 - 31-12-2010)
2. Dato‘ Hj Adzlan bin Mohd Dagang ( 01-01-2011 - 09-12-2014)
3. Encik Samiun bin Salleh (13-12-2014 - 04-09-2016)
4. Tuan Hj Mohd Zulkifli bin Abu Bakar ( 05-09-2016- 21 Jan 2019)
5. Tuan Hj Shahidan bin Embok (22 Januari 2019 - kini)
2. Dato‘ Hj Adzlan bin Mohd Dagang (
3. Encik Samiun bin Salleh (13-12-2014 - 04-09-2016)
4. Tuan Hj Mohd Zulkifli bin Abu Bakar (
5. Tuan Hj Shahidan bin Embok (22 Januari 2019 - kini)
PAHANG DARUL MAKMUR
Majlis Perbandaran
Majlis Perbandaran Kuantan
Majlis Perbandaran Temerloh
Majlis Perbandaran Bentong
Majlis Daerah
Majlis Daerah Lipis
Majlis Daerah Rompin
Majlis Daerah Maran
Majlis Daerah Raub
Majlis Daerah Jerantut
Majlis Daerah Bera
Majlis Daerah Cameron Highlands
Majlis Daerah Kuala Lipis
PERLIS DARULSUNNAH
Majlis Perbandaran
Majlis Perbandaran Kangar
SABAH
Majlis Bandaraya
Majlis Bandaraya Kota Kinabalu
Majlis Perbandaran
Majlis Perbandaran Sandakan
Majlis Perbandaran Tawau
Lembaga Bandaran Kudat
Majlis Daerah
Majlis Daerah Beaufort
Majlis Daerah Beluran
Majlis Daerah Keningau
Majlis Daerah Kinabatangan
Majlis Daerah Kota Belud
Majlis Daerah Kota Marudu
Majlis Daerah Kota Penyu
Majlis Daerah Kunak
Majlis Daerah Lahad Datu
Majlis Daerah Nabawan
Majlis Daerah Papar
Majlis Daerah Penampang
Majlis Daerah Ranau
Majlis Daerah Semporna
Majlis Daerah Sipitang
Majlis Daerah Tambunan
Majlis Daerah Tenom
Majlis Daerah Tuaran
MAJLIS BANDARAYA KOTA KINABALU
Kota Kinabalu (KK) ialah ibu negeri Sabah. Terletak di Residensi
Pantai Barat Sabah, ia merupakan pusat perdagangan dan industri yang utama di
negeri Sabah. Kota Kinabalu mencapai taraf bandaraya pada 2 Feb 2000.
Semasa pemerintahan
British, Sabah (dikenali sebagai "British North Borneo" pada
waktu itu), pusat pemerintahannya Pulau Gaya. Satu peristiwa kebakaran telah
melanda Pulau Gaya dan pihak British terpaksa mengalihkan pusat pemerintahan ke
sebuah perkampungan nelayan di persisiran Pantai Barat Sabah. Pusat
pemerintahan yang baru itu dinamakan "Api-api" sempena memperingati
kejadian kebakaran di Pulau Gaya.
Api-api kemudiannya bertukar nama kepada "Jesselton" (diambil
sempena nama Timbalan Pengurus Syarikat Berpiagam Borneo Utara British) dan
seterusnya kepada "Kota Kinabalu" apabila Sabah mencapai
kemerdekaan dan menyertai Malaysia.
Senarai nama Datuk Bandar KK sejak MBKK ditubuhkan adaah seperti berikut:
1. Datuk Abd Ghani bin Abd Rashid (2/2/2000 - 31/1/2005)
2. DCP (B) Datuk Ilyas bin Ibrahim (1/2/2005 - 31/1/2011)
3. Datuk Abidin bin Madingkir (1/2/2011 - 31/1/2016)
4. Datuk Yeo Boon Hai (1/2/2016 – kini)
SARAWAK
Majlis
Bandaraya
Dewan
Bandaraya Kuching Utara
Majlis
Bandaraya Kuching Selatan
Majlis
Bandaraya Miri
Majlis Perbandaran
Majlis
Perbandaran Sibu
Majlis
Perbandaran Bintulu
Majlis
Perbandaran Padawan
Majlis Daerah
Majlis
Daerah Bau
Majlis
Daerah Betong
Majlis
Daerah Dalat dan Mukah
Majlis
Daerah Kanowit
Majlis
Daerah Kapit
Majlis
Daerah Lawas
Majlis
Daerah Luar Bandar Sibu
Majlis
Daerah Lubok Antu
Majlis
Daerah Maradong dan Julau
Majlis
Daerah Lundu
Majlis
Daerah Marudi
Majlis
Daerah Matu dan Daro
Majlis
Daerah Samarahan
Majlis
Daerah Saratok
Majlis
Daerah Sarikei
Majlis
Daerah Serian
Majlis
Daerah Simunjan
Majlis
Daerah Sri Aman
Majlis
Daerah Limbang
Majlis
Daerah Subis
MAJLIS
BANDARAYA MIRI
Miri yang terletak di Bahagian Keempat,Sarawak merupakan
bandar pertama bukan ibu negeri yang mendapat taraf banda raya. Miri mendapat
taraf ini pada 20 Mei 2005 yang membawa gelaran "Bandaraya
Peranginan". Miri
merupakan bandar kedua terbesar di Sarawak, dengan jumlah penduduk kira-kira
300,000 orang. Kemajuan bandar ini adalah kerana kayanya daerah ini dengan
sumber asli, terutamanya petroleum.
Senarai Datuk Bandar Miri:
1. Datuk Wee Han Wen (20-06-2005 - 23-01-2010)
2. Lawrence Lai Yew Soon (15-07-2016 - 22-01-2010)
3. Adam Yii Siew Sang (30-06-2016 – kini)
(Timbalan: Tuan Hj Julaihi bin Mohammad)
DEWAN
BANDARAYA KUCHING UTARA
Bandar
Kuching adalah ibu negeri Sarawak. Penduduknya terdiri daripada pelbagai
kaum seperti Cins, Melayu, Bidayuh, Iban, Melanau, Orang Ulu dan
lain-lain. Terdapat banyak tempat pelancongan yang menarik, dan ramai pelancong
dari seluruh dunia yang melawat Kuching pada setiap tahun. Secara amnya,
Kuching merupakan bandar keempat terbesar di Malaysia. Jumlah penduduk
bandaraya Kuching setakat tahun 2009 dianggarkan sekitar 794,517 orang.
Kuching
telah diisytiharkan sebagai bandaraya pada 1 Ogos 1988. Namun keluasan
bandaraya Kuching amat besar. Ia dibahagikan kepada dua kawasan iaitu Kuching
Utara yang ditadbir oleh Dewan Bandaraya Kuching Utara (DBKU) manakala
Kuching Selatan yang ditadbir oleh Majlis Bandaraya Kuching
Selatan (MBKS). Kuching adalah satu-satunya bandaraya di Malaysia yang
memiliki dua Datuk Bandar yang mentadbir kedua-dua kawasan ini.
MAJLIS BANDARAYA KUCHING SELATAN
Senarai Datuk Bandar Kuching Utara:
1. Datuk Dr Mohd Yusof bin Hj Hanifah (01-08-1988 - 00-00-1994)
2. Datuk Hj Awang Ehsan bin Joini (00-00-1994 - 00-00-2000)
3. Datuk Hj Mahadi bin Kolek (00-00-2000 - 31-01-2005)
4. Datuk Abdul Hamid bin Mohd Yusof (01-02-2005 - 26-07-2007)
5. Tuan Hj Mohd Atei bin Abang Medaan (27-07-2007 - 01-08-2011)
6. Datuk Abang Abdul Wahab bin Hj Abang Julai (DCP Bersara) (31-07-2011- 31 Ogos 2019)
7. Datuk Junaidi bin Redzuan (1 sep 2109 - kini)
7. Datuk Junaidi bin Redzuan (1 sep 2109 - kini)
MAJLIS BANDARAYA KUCHING SELATAN
Terdapat beberapa fungsi dan peranan Majlis yang dahuluinya
dikendalikan oleh Jabatan Kerja Raya semasa zaman pemerintahan Kerajaan Brooke.
Sir Charles Vyner Brooke ditabalkan pada 22 Julai 1918 sebagai pemerintah
Dinasti Brooke yang ketiga.
Pada tahun 1921, Lembaga Kebersihan dan Penasihat Kuching
telah ditubuhkan. Dengan pembentukan undang-undang baru pada 1 Januari 1934,
Lembaga ini mula dikenali sebagai Kuasa Perbandaran. Ini menandakan kewujudan
awal kuasa tempatan untuk Kuching yang kemudiannya dikenali sebagai Majlis
Perbandaran Kuching (Kuching Municipal Council).
Kerajaan Pusat telah memberi pertimbangan untuk
menganugerahkan status Perbandaran sepenuhnya kepada Lembaga ini. Malangnya
peperangan tercetus pada 1941 dan isu ini diketepikan sehinggalah Kerajaan Awam
kembali berkuasa pada 1946 setelah Sarawak menjadi tanah jajahan British.
Pada tahun 1947, Lembaga telah mendapati perlu untuk bagi
Lembaga kian bertambah. Pesuruhanjaya Majlis Perbandaran menghadapi kesukaran
untuk menyelesaikan pelbagai masalah pentadbiran dalam hanya satu mesyuarat
bulanan.
Dalam tahun 1949, Gabenor Sarawak mengarah Pengerusi bagi
Lembaga Majlis Perbandaran Kuching supaya mengemukakan kertas kerja cadangan
untuk menukarkan Majlis Perbandaran kepada entiti kerajaan tempatan yang
membiayai kewangan dan menguruskan pentadbirannya secara tersendiri. Keputusan
ini telah membawa kepada penubuhan Majlis Perbandaran bebas dan berautonomi
pada 1 Januari 1953.
Pada masa itu, perlantikan ahli-ahli Majlis Perbandaran
yang berasaskan unsur perkauman ini terdiri daripada 24 wakil awam diketuai
oleh Pegawai British sebagai Pengerusi. Gabenor Sarawak berkuasa untuk melantik
Pengerusi Majlis dan 6 wakil yang menjaga kepentingan masyarakat dari beberapa
segi. Manakala 18 wakil Majlis dicalonkan oleh pelbagai persatuan yang mewakili
kaum Cina, Melayu, India, Ceylon, Dayak dan British. Pemilihan 18 wakil ini
memerlukan pengesahan dari Gabenor.
Dalam tahun 1956, Gabenor Sarawak telah berusaha mengadakan
pengundian bebas pada 4 November . Sejumlah 58 orang telah menawarkan diri
sebagai calon untuk 9 wad dan 27 kerusi dalam Majlis baru. Majlis baru yang
dipilih mula berkhidmat pada 1 Disembar 1956. Pengerusi dan Naib Pengerusi
dipilih daripada kalangan ahli Majlis yang memegang jawatan selama 1 tahun dan
berkelayakan untuk dipilih semula. Walau bagaimanapun, sistem pengundian bebas
ini hanya kekal beberapa tahun sahaja.
Tempoh perlantikan bagi wakil Majlis yang selama 3 tahun
pada tahun 1963 telah tamat pada 30 Jun 1966, tetapi oleh kerana disebabkan
olek faktor politik, tempoh perlantikan mereka telah dipanjangkan oleh Kerajaan
Negeri. Ini bermakna ahli Majlis yang dipilih pada pilihanraya tempatan yang
ke-3 pada tahun 1963 telah berkhidmat sehingga 14 Oktober 1981.
Enakmen untuk Ordinan Majlis Perbandaran Kuching
(Amendment) (No. 2) 1977 pada 15 Disember 1977 di antara perkara lain,
menggantikan sistem pilihan raya bagi wakil Majlis dengan sistem perlantikan.
Dengan syarat Majlis terdiri daripada Pengerusi, Naib Pengerusi dan tidak
kurang daripada 8 orang dan tidak lebih 24 orang ahli Majlis yang dilantik oleh
Gabenor untuk berkhidmat tidak melebihi 3 tahun. Pertukaran Ordinan
berkuatkuasa pada 15 Oktober 1981 di mana semua wakil Majlis dilantik untuk
membentuk jawatankuasa yang baru dan semua wakil Majlis yang lama berhenti
memegang jawatan pada 14 Oktober 1981.
Pada 1 Ogos 1988, Majlis Perbandaran telah dinaik taraf
kepada bandaraya dan Kuching telah menjadi bandar raya yang ke-3 di Malaysia
selepas Kuala Lumpur dan Ipoh. Tarikh yang bersejarah ini juga menandakan
pembahagian pentadbiran kepada Kuching Utara (meliputi kebanyakan kawasan
penting Kuching di mana sebelum ini ditadbir oleh Majlis Perbandaran Kuching
dan meliputi kawasan baru melintasi Sungai Sarawak yang sebelum ini ditadbir
oleh Majlis Daerah Luar Bandar Kuching) dan Kuching Selatan (meliputi
sebahagian kawasan yang sebelum ini ditadbir oleh Majlis Perbandaran Kuching di
bahagian timur Kuching dan beberapa kawasan baru sehingga ke barat yang sebelum
ini ditadbir oleh Majlis Daerah Luar Bandar Kuching) yang merangkumi kawasan
seluas 61.53 km persegi.
Senarai Datuk Bandar Kuching Selatan:
1. Datuk Song Swee Guan (01-08-1988 - 31-01-1997)
2. Datuk Chan Seng Kai (01-02-1997 - 25-09-2006)
3. Mr Chong Ted Tsiong (31-07-2006 - 31-08-2007)
4. Mr James Chan Khay Syn (04-06-2008 – 31 Ogos 2019)
5. Encik Wee Hong Seng (01 Sep 2019 - kini)
(Timbalan Datuk Bandar: Mohd Hilmi bin Ostman)
5. Encik Wee Hong Seng (01 Sep 2019 - kini)
(Timbalan Datuk Bandar: Mohd Hilmi bin Ostman)
BANDAYARA KUALA LUMPUR
Era Sebelum-Merdeka (1857 - 1957)
Kuala Lumpur dibuka dan dibina oleh Sutan Puasa (Sutan Naposo) pada tahun 1830an, Pendudukannya bermula apabila seorang ahli keluarga kerajaan
Selangor, Raja Abdullah, membuka Lembah Klang untuk pelombongan biji timah. 87
orang pencari gali Cina telah pergi ke sungai Klang dan memulakan prospek di
daerah Ampang, yang pada masa itu kawasan hutan belantara. Walaupun 69 orang
daripada mereka meninggal dunia kerana keadaan penyakit wabak, pelombongan biji
timah yang berkembang telah ditubuhkan. Pelombongan ini menarik perhatian
banyak pedagang yang berdagang keperluan asas kepada pelombong-pelombong untuk
mendapatkan sebahagian daripada biji timah. Pedagang membina kedai di kuala
sungai Klang dan Gombak. Oleh kerana itu, sebuah bandar telah dilahirkan.
Sejarah Kuala Lumpur juga amat berkait rapat dengan Haji Abdullah Hukum, yang
merupakan salah seorang panglima kepada kerajaan negeri Selangor.
Sementara pekan itu membesar, Inggeris, yang menduduki
Malaya pada waktu itu, berasa mereka harus melantik Kapitan Cina (atau Kapten
kepada orang Cina) untuk mentadbirkan petempatan itu dan memastikan ada
undang-undang dan peraturan. Kapitan Cina yang pertama itu ialah Hiu Siew.
Kapitan Cina yang ketiga ialah Yap Ah Loy, yang membantu memperbesar Kuala
Lumpur daripada pekan pelombongan kecil yang sunyi hingga ia menjadi bandar
Selangor yang utama. Pada awalnya, Kuala Lumpur ialah pusat Perang Saudara Selangor,
bilamana terdapat dua persengkatan; pergaduhan antara putera Selangor atas
keuntungan pelombongan biji timah, dan suatu dendam berdarah antara Kapitan Yap
dan Chong Chong, yang mahu menjadi Kapitan. Kapitan Yap dan tulang belakangnya,
Tengku Kudin, berjaya lalu dengan pimpinan Kapitan Yap, Kuala Lumpur menjadi
bandar yang terbesar di Selangor. Dia membina Kuala Lumpur, yang dihancurkan
oleh Perang Saudara dan memenuhinya dengan pelombong Cina dari tempat lain di
Selangor. Dia juga menggalakkan petani Melayu untuk tinggal berdekatan Kuala
Lumpur untuk memudahkan bekalan sumber makanan.
Kuala Lumpur dijadikan ibu negeri Selangor pada tahun 1880
kerana disebabkan kejayaan Kapitan Yap. Dia menjadikan Kuala Lumpur sistem
keadilan batasan yang berkesan mengekalkan undang-undang dan ketenteraman, dan
memastikan Kuala Lumpur menjadi pusat perdagangan di Selangor. Selepas
kebakaran Kuala Lumpur pada tahun 1881, Kapitan Yap bercadang membina balik
Kuala Lumpur dengan batu-bata dan ubin untuk menggantikan rumah atap daun. Dia
membina sekolah yang pertama di Kuala Lumpur dan sebuah tempat tinggal untuk
orang yang tidak berumah. Kuala Lumpur kepunyaan Yap ialah bandar batasan agak
berbahaya kerana Yap sendiri seorang ahli kumpulan samseng dan peperangan
samseng perkara yang biasa. Kapitan Yap mengizinkan lesen rumah pelacuran,
kasino dan salun mabuk. Sir Frank Swettenham pada waktu itu diwakilkan Residen
Selangor dan dia menjadi orang bertanggungjawab untuk membuat Kuala Lumpur
kedudukan pentadbiran Selangor. Ketika pentadbirannya, Kuala Lumpur terus
menjadi bandar raya yang kaya dan aman selepas kematian Kapitan Yap. Apabila
Negeri-negeri Melayu Bersekutu digabungkan dengan Swenttenham sebagai
penjaganya pada tahun 1896, Kuala Lumpur menjadi ibu negerinya.
Pada Perang Dunia II, tentera Jepun menakluki Kuala Lumpur
pada 11 Januari, 1942 dan menguasai bandar itu selama 44 bulan.
Era Selepas-Merdeka (1957-1990)
Tugu Negara memperingati mereka yang telah mengorbankan
nyawa demi menegakkan kemerdekaan Malaysia (terutamanya menentang tentera Jepun
dan semasa Darurat Tanah Melayu.
Selepas kemerdekaan pada tahun 1957, Kuala Lumpur menjadi
ibu negara Persekutuan Tanah Melayu dan bersambung menjadi ibu negara kepada
Persekutuan Malaysia pada tahun 1963. Untuk peristiwa kemerdekaan, sebuah
stadium besar, Stadium Merdeka, dibinakan di mana Perdana Menteri pertama
Malaysia, Tunku Abdul Rahman, mengumumkan kemerdekaan Malaya di hadapan orang
ramai. Bendera Union Jack diturunkan dari tiang bendera di Dataran Merdeka lalu
bendera bendera Tanah Melayu dinaikkan. Tempat itu menandakan kekuasaan British
kerana ia ialah padang kriket untuk pentadbiran penjajah dan ia menghadapi
Kelab Diraja Selangor, kelab Malaya yang terekslusif dan untuk Orang Putih
sahaja.
Pada 1 Februari 1972 Kuala Lumpur diberi taraf bandar raya.
Pada 1 Februari 1974 Kuala Lumpur dipisahkan dari Selangor
dan bandar itu menjadi Wilayah Persekutuan.
Era Konteporari (1990-Sekarang)
Kuala Lumpur maju dengan cepat semenjak Kepesatan Ekonomi
Asia pada awal 1990-an (ketika itu purata tumbuhan ekonomi ialah 10%). Pencakar
langit telah dibinakan dan Kuala Lumpur, bekasnya kota kara penjajahan yang
tidak bermaya, telah menjadi salah satu bandar yang tersibuk, maju dan
bersemangat di Asia Tenggara. Kesesakan jalanraya are a scourge commuters
endure daily, despite the numerous lebuhraya 6-baris dibinakan ke seluruh
bandar (termasuk lebuhraya dua tingkat). Perkidmatan Bas dikenali dengan
ketidakteraturnya and ketidakcukupnya.
Kebanyak tempat pusat KL telah membesar tanpa menggunakan
rancangan pusat. Kebanyakan pusat itu walau apa pun, menjadi jalan-jalan di
kawasan bandar yang lebih tua sangat kecil, winding and bersesakan. Gaya seni
bina di bahagian ini ialah jenis penjajah unik, bentuk kacukan Eropah dan Cina.
Bentangan jalan yang menghadap Dataran Merdeka adalah
mungkin jalan yang termasyur di Kuala Lumpur. Bangunan Sultan Abdul Samad
dengan kubah tembaganya dan gaya seni bina Moorish berdiri di sini, seperti
juga salah satu tiang bendera yang tertinggi di dunia, yang berdiri di Dataran
Merdeka. Sehingga tahun 2004, mahkamah atasan persekutuan (Mahkamah Rayuan dan
Mahkamah Persekutuan) yang ditempatkan di Bangunan Sultan Abdul Samad, semenjak
itu Mahkamah Rayuan dan Mahkamah Persekutu telah dipindah ke Istana Keadilan
Putrajaya. Bangunan Dayabumi dapat dilihat dari situ kerana wujudnya di
seberang jalan. Kawasan ini digunakan sebagai titik fokus perbarisan Hari
Kemerdekaan Malaysia, yang disiarkan di televisyen di seluruh Malaysia. Akan
tetapi pada tahun 2003, perbarisan itu dipindahkan ke jalan berhias di
Putrajaya, mengikut dengan taraf Putrajaya sebagai pentadbiran baru ibu negara
Malaysia. Yang menariknya, ibu pejabat Polis putih yang letaknya di atas Bukit
Aman juga menghadap Dataran.
Tempat lain di bandaraya Kuala Lumpur telah dibangunkan
dengan cara piawai, persamaan dengan ibu negara lain di negara-negara lain.
Tumpukan perhatian, arkitek telah digesakan untuk menggabungkan elemen seni
tradisional pada pekerjaan mereka. Contoh pergabungan ini adalah bangunan
Dayabumi, pencakar langit pertama Kuala Lumpur, Bangunan Tabung Haji and Menara
Telekom, kedua-duanya dikaryakan oleh arkitek tempatan Hijjas Kasturi, dan
sudah tentu, Menara Berkembar Petronas.
Kuala Lumpur telah diundikan sebagai salah satu dari sepuluh
bandar, yang terbaik di Asia pada majalah utama Asia Asiaweek
Senarai nama Datuk Bandar KL sejak ia diisytiharkan sebagai
Bandaraya pada 1 Feb 1972 ialah:
1. Tan Sri Datuk Lokman bin Yusof (1 Feb 72 - 15 Mei 72) meninggal dunia dalam
jawatan. Sebelum dilantik menjadi Datuk Bandar, almarhum merupakan Yang DiPertua Majlis Perbandaran Kuala Lumpur)
2. Tan Sri Yaacob bin Datuk Dr Abdul Latiff (Julai 72 - 31 Jan 82)
3. Tan Sri Datuk Elyas bin Omar (1 Feb 1983 - 17 Nov 1992)
4. Datuk Dr Mazlan bin
Ahmad (Tan Sri) (18 Nov 1992 - 14 Dis
1995) - Tan Sri
5. Tan Sri Datuk Kamaruzzaman bin Shariff ( 15 Dis 95 - 14 Dis
2001)
6. Datuk Mohamad Shaid bin Mohd Taufek (15 Dis 2001 - 14 Dis 2004)
7. Datuk Roslin bin Hassan
(15 Dis 2004 - 31 Nov 2006)
8. Datuk Abdul Hakim bin Borhan (1 Dis 2006 - 13 Dis 2008)
9. Tan Sri Ahmad Fuad bin Ismail (14 Dis 2008 - 15 Julai 2012)
10. Tan Sri Ahmad Phesal bin Talib (18 Julai 2012 - 17 Jul 2015)
11. Tan Sri Amin Nordin bin Abd Aziz (18 Jul 2017 - kini)
11. Tan Sri Amin Nordin bin Abd Aziz (18 Jul 2017 - kini)
No comments:
Post a Comment