TUN DR ISMAIL
DIA YANG PERTAMA DAN TERAKHIR
https://www.scribd.com/doc/218979208/Tun-Dr-Ismail
Pengenalan
Tun Dr. Ismail Bin Dato' Abdul Rahman merupakan seorang
tokoh negara yang tidak kurang pentingnya dalam sejarah Malaysia sama ada
sebagai seorang pemimpin negara ataupun seorang ahli politik. Beliau merupakan
salah seorang daripada tokoh-tokoh awal yang telah berusaha mendapatkan kemerdekaan negara.
Latar Belakang dan Peribadi
Tun Dr. Ismail Bin Dato‟ Abdul
Rahman dilahirkan pada 4 November 1915
di Bandar Johor Bahru. Beliau adalah anak kepada sebuah keluarga Melayu
berketurunan Bugis. Bapa beliau, Dato‟ Abdul Rahman Bin Mohd.
Yassin ialah bekas pegawai perkhidmatan awam kerajaan Johor dan juga merupakan
mantan Presiden Dewan Negari yang pertama. Ibu beliau, Zaharah Binti Abu Bakar
meninggal dunia sewaktu Tun Dr. Ismail berumur sembilan tahun. Oleh itu,
perhubungan beliau dengan ibunya tidak jelas dalam ingatan beliau. Jika dilihat
latar belakang kehidupan beliau, Tun Dr.
Ismail dilahirkan dalam keluarga yang kaya dan mewah, bapanya berketurunan Orang Kaya Muar. Oleh
itu keluarga ini mempunyai pengaruh dalam kalangan masyarakat sekeliling dan
disanjungi serta dihormati. Darah Bugis yang mengalir dalam tubuh mereka.
Ternyata membawa penghormatan kepada keluarga Dato‟ Abdul
Rahman.
Bapa beliau, Dato‟ Abdul Rahman berasal
dari Parit Abu Bakar, Muar. Jika dilihat salasilah keluarganya, beliau berketurunan Bugis yang
berasal dari kerabat Raja Chempa Bugis yang berkerajaan di daerah Bukit Mor,
Muar.
Raja Chempa Bugis dikatakan mempunyai dua orang putera.
Putera pertama bernama Daeng Seriok dan putera kedua bernama Daeng Indera
Perma. Keturunan Indera Perma membawa kepada kelahiran bapa Tun Dr. Ismail,
Dato‟ Abdul
Rahman. Oleh itu, adalah jelas bahawa Tun Dr. Ismail mempunyai warisan
keturunan Bugis. Tun Dr. Ismail mempunyai beberapa orang adik-beradik yang
memegang jawatan tinggi dalam
pentadbiran. Antara adik- beradiknya yang terkenal ialah Abdullah, Dato‟ Sulaiman,
Encik Mohamad, Doktor Zubaidah dan seorang lagi bertugas sebagai guru. Abang
Tun Dr. Ismail iaitu Dato‟ Sulaiman adalah
seorang siswazah lulusan Undang-undang dari Universiti Cambridge.
Dato‟ Sulaiman pernah
menjawat beberapa jawatan penting dalam Negara. Antara jawatan yang pernah
disandang ialah sebagai kakitangan Perkhidmatan Awam Negeri Johor, anggota
Dewan Undangan Persekutuan, Menteri Kabinet dan juga Pesuruhjaya Tinggi
Malaysia ke Australia.
Pendidikan
Tun Dr. Ismail dilahirkan dalam sebuah keluarga yang
berpelajaran. Oleh itu, tidak hairanlah beliau menerima pendidikan yang tinggi.
Bapa beliau mempunyai pendirian yang tegas terhadap pelajaran dan disiplin
dalam membentuk peribadi anak-anaknya. Menurut pandangan Dato‟ Abdul
Rahman, cara yang terbaik untuk membahagiakan masa depan anak-anaknya adalah
dengan pelajaran yang sempurna dan disebabkan itulah anak-anaknya mendapat
didikan dan pelajaran yang terbaik.
Tun Dr. Ismail mendapat pendidikan awal di Sekolah Bukit
Zahrah, Johor Bahru dan kemudiannya ke Maktab Inggeris ( English College) di
Johor Bahru. Setelah menamatkan
pelajaran menengahnya, beliau meneruskan pengajiannya ke Kolej Perubatan
King Edward VII di Singapura. Beliau menyimpan satu cita-cita yang tinggi.
Walaupun beliau telah gagal di dalam
beberapa mata pelajaran semasa menjadi penuntut di Kolej Perubatan King
Edward, namun kegagalan tersebut bukanlah menjadi penghalang kepadanya untuk
terus maju dalam pelajaran. Pada beliau, kegagalan mengajar seseorang itu untuk
terus berusaha dengan lebih gigih lagi. Di atas keazaman itulah beliau ingin
mencuba nasib di luar negara. Dengan itu, pada tahun 1939, beliau berangkat ke
luar Negara untuk melanjutkan pelajarannya dalam bidang perubatan di Universiti Melbourne, Australia.
Berkat usahanya yang tidak pernah mengenal
jemu, akhirnya beliau muncul sebagai anak Melayu yang pertama mendapat
ijazah Doktor Perubatan dari Universiti Melbourne pada tahun 1945. Ini jelas
terbukti bahawa kegagalan yang pernah
dialami oleh Tun Dr. Ismail sewaktu menuntut di Singapura tidak melemahkan
semangat beliau untuk mencapai
cita-cita. Kejayaan memperoleh ijazah perubatan menunjukkan beliau mempunyai
pendirian hidup yang kukuh dan sanggup menghadapi kesusahan demi untuk berjaya. Setelah mendapat ijazah di
Australia, beliau tidak terus kembali ke tanah air berikutan dengan pendudukan
Jepun di Tanah Melayu. Untuk mengisi masa di Australia, beliau telah berkhidmat di hospital tentera dalam angkatan
bersenjata Australia.
Perkhidmatan Awal
Tun Dr. Ismail pulang ke tanah air pada tahun 1947. Beliau
telah memulakan tugasnya di Jabatan Perubatan Johor Bahru. Walau bagaimanapun,
beliau kemudiannya merasakan bahawa tugasnya di Jabatan Perubatan tidak serasi
dengan dirinya dan meninggalkan tugasnya di sana. Untuk menampung hidupnya, Tun
Dr. Ismail membuka klinik sendiri di Johor Bahru yang dinamakan sebagai
„Tawakkal‟.
Perkhidmatannya sebagai seorang doktor persendirian berlangsung selama 7 tahun
iaitu pada tahun 1947 hingga tahun 1953. Sepanjang perkhidmatannya, beliau telah menjalankan
tugas memberikan khidmat dan bakti kepada masyarakat. Beliau membuka klinik
sendiri kerana memikirkan pada masa tersebut bilangan orang Melayu yang
menceburkan diri dalam sektor persendirian adalah sangat sedikit.
Sebagai seorang doktor muda, Tun Dr. Ismail boleh dikatakan
telah berjaya dalam kerjaya yang diceburinya. Beliau tidak banyak menghadapi
masalah khususnya masalah kewangan kerana sambutan yang diterima daripada orang
Melayu amat menggalakkan. Tambahan pula bidang perubatan moden sudah mula
mendapat tempat pada ketika itu. Apabila
berhadapan dengan pesakit, beliau sebenarnya adalah seorang yang tegas.
Kadangkala, hal ini meninggalkan kesan kepada pesakit-pesakit yang merasa takut
untuk mendapat rawatan daripada Tun Dr. Ismail. Sememangnya sifat tegas
merupakan sifat semula jadi yang dimiliki oleh Tun Dr. Ismail namun beliau
lebih berhati-hati dan meletakkan disiplin sebagai perkara utama. Tdak
hairanlah dalam menjalankan tugas beliau berusaha memberikan perkhidmatan yang
terbaik dan sempurna, dan berusaha mengkaji secara terperinci penyakit para
pesakitnya bagi menentukan rawatan yang akan diberikan.
Masyarakat mengenali beliau sebagai seorang doktor yang
mengambil berat tentang pesakit dan
beliau sentiasa berhati-hati dalam memberikan rawatan. Sudah menjadi
kebiasaan, beliau tidak akan memberitahu
penyakit yang dialami oleh pesakitnya melainkan setelah dirawat dengan teliti
dan sempurna.
Alam Rumah Tangga
Tun Dr. Ismail telah mendirikan rumah tangga dengan
Norashikin binti Dato' Mohd Seth (kemudiannya bergelar Toh Puan). Dato' Mohd. Seth
adalah bekas pegawai kanan
kerajaan Johor dan merupakan seorang yang berpengaruh. Ini
memperlihatkan bahawa Tun Dr. Ismail mengahwini anak kepada seorang yang
mempunyai pengaruh dalam politik. Hal ini mungkin memberikan manfaat atau
membuka jalan bagi penglibatannya dalam politik. Hasil perkahwinan tersebut, mereka telah
dikurniakan enam orang anak iaitu emapat orang lelaki dan dua orang perempuan.
Salah seorang ialah Mohd. Taufik Bin Ismail yang pernah
menjadi wakil rakyat kawasan Benut, Johor Bahru pada 1986 hingga 1990. Dalam
keluarganya, Tun Dr. Ismail merupakan seorang ayah yang dihormati oleh
anak-anaknya walaupun beliau bersikap tegas terhadap anak-anak. Seperti mana
bapanya, Tun Dr. Ismail juga meletakkan disiplin sebagai keutamaan dalam
mendidik anak-anak agar menjadi orang yang berguna. Walaupun beliau tegas,
sifat-sifat penyayang sebagai seorang ayah tetap ada terutama kepada anak
bongsunya. Beliau mewarisi pegangan ayahnya Dato‟ Abdul
Rahman yang mementingkan pelajaran. Tun Dr. Ismail juga mengambil berat tentang
pelajaran anak-anaknya. Beliau mencontohi sikap bapanya yang berusaha
memberikan pelajaran peringkat tertinggi dan Tun Dr. Ismail mempunyai pendirian
bahawa pelajaran adalah sebagai hadiah yang tidak ternilai untuk diberikan
kepada anak-anak. Di samping memastikan anak-anak mendapat pelajaran yang
sempurna dan tinggi, beliau juga
memastikan mereka mempunyai disiplin dalam hidup. Oleh itu untuk melaksanakan
apa yang ditekankannya maka anak-anak beliau diwajibkan bangun awal pada pagi
untuk bersarapan bersama-sama dengannya.
Mereka juga dimestikan menghafal jadual sifir.
Walaupun pelajaran akademik diutamakan, ini tidak bermakna
pelajaran agama diabaikan. Tun Dr. Ismail memastikan anak-anaknya turut
menerima pelajaran dan didikan agama yang sempurna. Oleh itu seorang guru agama
dijemput ke rumahnya untuk mengajar hukum-hukum agama. Cara ini bersesuaian
dengan sifat beliau yang warak.
Sikap dan Perwatakan
Watak tegas dan
berterus terang yang diperlihatkan dalam menjalankan tugas seharian menjadikan
Tun Dr. Ismail seorang yang dikenali ramai. Mereka yang mengenali diri beliau
sama ada sebagai manusia biasa atau sebagai pemimpin umumnya mengakui bahawa
beliau seorang yang serius dalam hidupnya. Beliau dikatakan lebih banyak
bekerja dan kurang bercakap. Dengan air
mukanya yang sentiasa serius, memang mudahlah orang mentafsirkan bahawa beliau sombong dan garang. Tetapi
setelah mengenali beliau dengan lebih dekat, seseorang akan menyedari beliau
mempunyai prinsip tersendiri dan berdisiplin. Apabila membuat sesuatu keputusan
beliau tidak akan berpatah balik. Kata-katanya adalah keputusannya. Sifat-sifat
ini menonjolkan suatu keistimewaan kepada Tun Dr. Ismail.
Sebagai seorang pemimpin, beliau cuba mengelakkan sikap
pilih kasih. Ini terbukti apabila setiausaha sulitnya, Encik Zawawi Mahmuddin
pernah meminta pertolongan beliau untuk mendapatkan pekerjaan untuk seorang
rakan, tetapi dalam hal ini Tun Dr. Ismail dengan tegas telah berkata:
“tak adil saya menolong seorang sedangkan 10 juta orang
penduduk memerlukan pertolongan. Saya
tidak berdaya hendak menolong semua jadi saya tidak dapat menolong seorang.”
Kata-kata beliau ini
menunjukkan beliau tidak cuba menggunakan kedudukannya untuk mendapat pengaruh.
Jika dirasakan sesuatu perkara itu tidak dapat beliau laksanakan maka beliau
akan berterus terang. Dalam kalangan mereka yang pernah berkhidmat dengannya,
Tun Dr. Ismail dihormati dan disanjungi kerana sikapnya yang tidak memandang
darjat. Beliau bergaul dengan semua golongan sama ada kaya atau miskin tanpa
mengira bangsa dan agama. Mereka yang mengenali diri beliau dapat menilai
sifat-sifat peribadi Tun Dr. Ismail walaupun terdapat gambaran-gambaran buruk
tentangnya
Tun Dr. Ismail juga dikatakan mudah berurusan dengan para
wartawan. Beliau senang memahami tingkah laku wartawan dan jarang sekali
menghampakan mereka kecuali jika terdapat hal-hal yang tidak dapat dielakkan.
Apabila beliau mengadakan pertemuan dengan wartawan beliau cuba menghidupkan suasana. Sebagai
seorang ketua, Tun Dr. Ismail merupakan seorang pemimpin yang jujur dan bersedia menjaga kepentingan orang
bawahannya. Ini diakui oleh juruiring dan Pegawai Perhubungan Polis beliau
iaitu D.S.P Yahya. Beliau mengatakan walaupun Tun Dr. Ismail sibuk dengan
tugas-tugas negara, beliau sentiasa mengambil tahu masalah-masalah yang
dihadapi oleh kakitangannya. Memang tidak dapat dinafikan sebagai seorang
manusia biasa, Tun Dr. Ismail mempunyai kegemaran yang tertentu. Beliau
merupakan seorang peminat sukan khasnya
permainan bola sepak. Jika ada kelapangan, beliau tidak ketinggalan
menonton pertandingan bola sepak. Di
samping itu beliau juga minat bermain golf dan berenang. Dilihat daripada latar
belakang keluarga beliau, jelaslah Tun Dr. Ismail berpengaruh di kalangan
masyarakat khasnya di Johor. Darah Bugis yang mengalir di tubuh beliau
menjadikan beliau dipandang tinggi oleh
masyarakat. Tambahan pula, ayahnya yang berketurunan orang kaya itu turut
menjadi factor bagi kejayaan-kejayaan yang dikecapi oleh Tun Dr. Ismail.
Latar belakang dan didikan yang telah
diterima daripada bapa menjadikan beliau seorang yang tegas dan berani.
Disiplin yang kuat melahirkan suatu sifat terpuji pada dirinya. Ternyata Tun
Dr. Ismail mempunyai peribadi dan sifat-sifat yang wajar disanjungi dan
dihormati. Sikapnya yang tegas menjadikan beliau terkenal di kalangan
tokoh-tokoh politik tanah air.
Penglibatan Awal Dalam Politik UMNO 1951
Minat untuk menceburkan diri dalam lapangan politik wujud
dalam diri Tun Dr. Ismail sejak beliau masih menuntut lagi. Dalam tempoh
tersebut, beliau bergiat cergas dalam kegiatan-kegiatan pelajar khasnya dalam
soal-soal kemerdekaan tanah air. Justeru apabila kembali ke tanah air setelah
tamat belajar di Australia Tun Dr. Ismail telah melibatkan diri secara aktif
dalam politik Tanah Melayu. Bermula dengan penglibatannya dalam Dewan Undangan
Negeri Johor sehinggalah menjadi Timbalan Perdana Menteri, beliau telah memberi
sumbangan yang tidak kurang pentingnya dalam sejarah politik Malaysia. Tun Dr.
Ismail pulang ke tanah air pada tahun 1947 setelah memperoleh ijazah kedoktoran
dari Universiti Melbourne, Australia. Kepulangannya di saat-saat perjuangan
bangsa Melayu berada pada tahap kemuncak berikutan dengan selesainya
penentangan terhadap Malayan Union. Walau bagaimanapun, beliau tidak terlibat
dalam penentangan Malayan Union kerana penentangan terhadap Malayan Union
telah pun tamat ketika Tun Dr. Ismail
kembali ke tanah air pada tahun 1947. Penglibatan Tun Dr. Ismail dalam arena
politik bermula pada tahun 1948 apabila Persekutuan Tanah Melayu ditubuhkan
bagi menggantikan Malayan Union di bawah
perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu untuk pertama kalinya Tun Dr. Ismail
dilantik sebagai anggota bebas Dewan Undangan Negeri Johor.
Bermula dari tahap ini, beliau telah memainkan peranan yang aktif dalam politik Tanah
Melayu. Namun begitu, Tun Dr. Ismail tidak menjadi ahli UMNO sehinggalah pada
tahun 1951.
Dato‟ Onn Bin Jaafar
merangkap Yang Dipertua UMNO pernah beberapa kali menawarkan agar Tun Dr.
Ismail menjadi ahli UMNO tetapi tawaran itu telah ditolak oleh beliau dengan
alasan tidak mahu mencampurkan kerjayanya sebagai seorang doktor dengan
politik. Penolakan Tun Dr. Ismail terhadap tawaran Dato‟ Onn untuk
menjadi ahli UMNO mungkin juga disebabkan oleh alasan-alasan peribadi dan
faktor perselisihan keluarga bapanya Dato‟ Abdul
Rahman Bin Mohd. Yasin dengan politik Johor. Dato'
Abdul Rahman
merupakan seorang yang banyak pengalaman dan telah lama berkhidmat semenjak
tahun 1985 hinggalah tahun 1946. Oleh itu dengan pengalaman yang begitu lama
Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu mengandungi Sembilan buah Negeri Melayu
dan dua buah Negeri Selat. Di bawah perlembagaan ini, taraf kerakyatan diketatkan.
Tentunya beliau mengharapkan akan mendapat kedudukan yang
sesuai dalam kerajaan Johor. Namun
begitu pada tahun 1946, Dato‟ Onn Bin Jaafar iaitu
seorang yang lebih muda dan baru dalam perkhidmatan awam berbanding dengan
Dato' Abdul Rahman telah dipilih menjadi Menteri Besar Johor. Ini berikutan
dengan sikap Sultan Ibrahim yang lebih gemar kepada mereka yang berasal dari
Teluk Belanga, Singapura sedangkan Dato‟ Abdul
Rahman berasal dari Muar.
Walau bagaimanapun apabila pimpinan UMNO diambil alih oleh
Tunku Abdul Rahman pada tahun 1951, Tun Dr. Ismail menjadi ahli dan dilantik
sebagai Ahli Jawatankuasa Pusat UMNO. Tunku Abdul Rahman dilantik sebagai Yang
Dipertua UMNO pada tahun 1951 berikutan dengan perletakan jawatan Dato‟ Onn sebagai
Yang Dipertua UMNO. Di bawah pimpinan Tunku Abdul Rahman, Tun Dr. Ismail telah
bergiat aktif dalam politik UMNO khasnya dalam soal-soal perundingan
kemerdekaan Tanah Melayu. Beliau bersama Tunku Abdul Rahman dan ahli-ahli UMNO
telah berusaha mendapatkan kemerdekaan Tanah Melayu daripada British. Kedudukan
beliau dalam UMNO telah mencapai tahap tinggi apabila beliau dilantik sebagai
Naib Presiden UMNO dan seterusnya sebagai Timbalan Presiden UMNO. Dengan ini
terbukti bahawa bermula tahun 1951 Tun Dr. Ismail mengambil peranan yang cergas
dalam UMNO di bawah pimpinan Tunku Abdul Rahman.
.
Sistem Ahli 1951
Kemampuan Tun Dr. Ismail sebagai seorang ahli politik dan
pemimpin terbukti apabila beliau telah dilantik sebagai menteri dalam kabinet
British melalui Sistem Ahli. Sistem Ahli telah dibentuk oleh British pada tahun
1951. System ini memerlukan wakil daripada kerajaan Perikatan untuk berkhidmat
dalam kabinet British. Tujuannya adalah untuk memberikan latihan pentadbiran kepada wakil Perikatan sebagai
persediaan untuk membina kerajaan sendiri. Mengikut sistem tersebut, portfolio
yang ditawarkan terbahagi kepada portfolio rasmi dan tidak rasmi. Kementerian
Dalam Negeri, Kesihatan, Pelajaran dan Perumahan diletakkan di bawah portfolio tidak rasmi manakala Hubungan
Ekonomi, Pertahanan, Perusahaan, Perhubungan Sosial, Kereta Api dan Pelabuhan
sebagai rasmi.
Walau bagaimanapun ahli-ahli Perikatan telah menolak untuk
berkhidmat di bawah Sistem Ahli kerana dikatakan bekerjasama dengan British.
Pesuruhjaya Tinggi British, Sir Gerald Templer pernah menawarkan jawatan kepada
Tunku Abdul Rahman tetapi beliau menolak tawaran tersebut. Alasan yang
diberikan ialah sebagai Ketua UMNO beliau tidak sepatutnya bekerjasama dengan
kerajaan British kerana hal ini akan menimbulkan salah faham di kalangan
ahli-ahli UMNO.
Namun begitu, Tunku Abdul Rahman sedar bahawa adalah lebih
baik jika wakil dari Perikatan
berkhidmat dengan kerajaan British agar mereka mendapat pengalaman. Oleh itu,
Tunku Abdul Rahman telah mencadangkan agar Tun Dr. Ismail menerima tawaran
daripada kerajaan British. Pada mulanya Tun Dr. Ismail telah menolak cadangan
tersebut tetapi apabila didesak oleh Tunku Abdul Rahman maka beliau akhirnya
bersetuju untuk berkhidmat dalam kabinet British. Mulai 1 November 1953, Tun
Dr. Ismail telah berkhidmat dengan kerajaan British dan memegang jawatan
Menteri Tanah dan Galian. Turut sama dilantik ialah wakil dari Malayan Chinese
Association (MCA) Col. H.S. Lee sebagai Menteri Perhubungan. Kemasukan Tun Dr.
Ismail ke dalam kabinet British tertakluk kepada beberapa syarat yang
dikemukakan oleh beliau kepada kerajaan British. Antara syarat-syarat yang
ditetapkannya ialah:
(1) Perkhidmatan
beliau dalam kerajaan hanya untuk tempoh satu tahun.
(2) Perkhidmatan
beliau bersama Col. H.S. Lee adalah sebagai mewakili pihak UMNO dan MCA.
(3) Mereka akan
meletak jawatan jika pilihan raya tidak diadakan menjelang tahun 1954.
(4) Mereka juga
akan menarik diri sekiranya Perikatan mahu berbuat demikian.
Berikutan dengan kemasukan Tun Dr. Ismail dalam kerajaan
British telah menimbulkan pelbagai reaksi di kalangan ahli UMNO yang tidak
bersetuju pemimpin-pemimpin pertubuhan tersebut memegang apa juga jawatan dalam
kerajaan yang ada. Pengikut UMNO menuduh Tun Dr. Ismail tidak sabar menjawat
jawatan tinggi. Sebagai menghadapi penentangan ahli-ahli UMNO maka Tunku Abdul
Rahman menjelaskan bahawa langkah yang diambil oleh Perikatan adalah atas dasar
keselamatan dan kerjasama. Tunku mengatakan bahawa adalah perlu ahli Perikatan
mendapat pengalaman mentadbir kerajaan. Untuk memuaskan hati ahli-ahli UMNO,
Tun Dr. Ismail sendiri telah menyatakan bahawa beliau bersetuju menerima
jawatan daripada kerajaan hanyalah sebagai tanda kerjasama. Beliau hanya
mewakili cita-cita dan perjuangan UMNO. Beliau juga mengatakan bahawa beliau
tidak berniat untuk mengkhianati UMNO dan dasar perjuangannya. Dengan
penjelasan-penjelasan itu maka redalah kritik-kritik terhadap Tun Dr. Ismail.
Walau bagaimanapun setelah beberapa jam berkhidmat dalam
kabinet British, Tun Dr. Ismail telah meletak jawatan. Hal ini berikutan dengan
timbulnya beberapa masalah antara Perikatan dengan kerajaan British.
Dasar-dasar yang bertentangan antara kedua-dua pihak akhirnya membawa kepada
perselisihan dan pengunduran wakil Perikatan dari kabinet British. Masalah yang
timbul ialah masalah pilihan raya bagi Tanah Melayu.
Rundingan Membentuk Perikatan UMNO-MCA
Sebagai ahli UMNO, Tun Dr. Isamil turut memainkan peranan
dalam soal-soal perikatan dengan kaum Cina khususnya dalam arena politik Tanah
Melayu. Peranan Tun Dr. Ismail sebagai ahli jawatan kuasa yang merundingkan
untuk membentuk satu perikatan antara UMNO dan MCA bertujuan untuk menghadapi
pilihan raya dan seterusnya menuntut kemerdekaan daripada British. Perikatan
antara UMNO dan MCA telah dibentuk pada awal tahun 1952 yang melibatkan
kedua-dua orang pemimpin UMNO dan MCA bersetuju berbaik-baik dengan tujuan
untuk bersatu dan bertanding dalam pilihan raya. Walau bagaimanapun timbul
beberapa masalah yang telah merosakkan hubungan antara UMNO dengan MCA. Ini
disebabkan oleh kedatangan Dr. Victor Percell, penasihat politik MCA yang
merupakan seorang anti-Melayu. Victor Percell kononnya datang ke Tanah Melayu untuk
menjadi orang tengah dalam rundingan antara UMNO dan MCA. Ini telah menimbulkan
rasa tidak puas hati di kalangan ahli UMNO.
Berikutan itu, isu tersebut telah dibawa ke Majlis
Mesyuarat Agung UMNO di Butterworth, Seberang Perai pada bulan September 1952.
Tunku Abdul Rahman dalam ucapannya menyeru supaya pemimpin-pemimpin UMNO dan
MCA mengadakan perundingan dan menolak campur tangan Dr. Victor Percell.
Sebagai menyahut seruan tersebut, maka satu rundingan diadakan antara UMNO dan
MCA. Rundingan tersebut dinamakan “Rundingan Meja Bulat” yang diadakan pada 3
Februari 1953, di Kuala Lumpur. Dalam rundingan tersebut Tun Dr. Ismail sebagai
Naib Yang Dipertua UMNO turut mewakili pihak UMNO. Rundingan-rundingan tersebut
telah diadakan beberapa kali iaitu pada 21 Februari 1953 di Singapura dan
seterusnya pada 16 Mac 1953 di Johor Bahru. Begitulah peranan yang telah
dimainkan oleh Tun Dr. Ismail semasa tahap-tahap awal penglibatan beliau dalam pertubuhan UMNO.
Seterusnya, peranan Tun Dr. Ismail dalam arena politik dapat dilihat dalam
perhimpunan pertubuhan-pertubuhan Melayu yang merundingkan tuntutan bagi
mengadakan pilihan raya Persekutuan.
Pilihan Raya Persekutuan 1955
Pengenalan kepada pilihan raya Persekutuan merupakan suatu
yang rumit untuk dilaksanakan khasnya dalam pembangunan ke arah berkerajaan
sendiri. Bagi nasionalis-nasionalis Tanah Melayu kepentingan pihan raya
mendapat perhatian yang utama. Tidak dapat dinafikan bahawa Tun Dr. Ismail juga
turut memainkan peranan dalam usaha mendapatkan
pilihan raya bagi Persekutuan Tanah Melayu. Peranan aktif beliau dalam
badan-badan rundingan yang ditubuhkan turut terlihat. Pertubuhan UMNO telah
menganjurkan satu perhimpunan pertubuhan Melayu bagi mendapatkan kerjasama bagi
menuntut pihan raya Persekutuan 1954. Perjumpaan tersebut telah diadakan di
Johor Bahru pada 11 Ogos 1953 dan telah dihadiri oleh 10 buah pertubuhan. Tun
Dr. Ismail merupakan salah seorang ahli yang mewakili pertubuhan UMNO. Tun Dr.
Ismail juga telah mewakili UMNO dalam satu perhimpunan yang disebut National
Convention yang terdiri daripada semua pertubuhan siasah segala bangsa dan satu
ketetapan telah dibuat bagi menuntut supaya diadakan Pilihan Raya Persekutuan
pada tahun 1954.
Berikutan itu, sebuah jawatankuasa khas dilantik bagi berunding
dan membuat syor-syor bagi perubahan dalam Tanah Melayu. Tun Dr. Ismail
merupakan salah seorang ahli jawatankuasa tersebut. Seterusnya apabila penyata
pilihan raya telah dibentangkan oleh jawatankuasa 46 orang yang dilantik oleh
Raja-raja dan Pesuruhjaya Tinggi Persekutuan, ia telah menimbulkan kekecohan di
kalangan ahli Perikatan kerana penyata yang dibentangkan oleh Perikatan berlawanan antara satu sama lain dengan
golongan penentang. Apabila penyata pilihan raya tersebut diumumkan maka
Perikatan telah menentang dan menghantar petisyen kepada pihak kerajaan dan
Pesuruhjaya Tinggi menuntut agar tuntutan Perikatan diterima. Seterusnya pihak
Perikatan telah menghantar tiga orang wakil ke London untuk menemui Setiausaha
Tanah Jajahan, Mr. Oliver Lyttelton. Dalam perundingan yang diadakan, pihak
Perikatan tetap dengan keputusan mereka. Hasil perundingan tersebut jelas
menunjukkan tuntutan pihak Perikatan tidak ditunaikan. Keputusan telah dibuat
untuk menolak Kertas Putih Penyata Pilihan Raya.
Berikutan itu, sebuah
perwakilan Perikatan UMNO-MCA dilantik untuk menemui Jeneral Templer,
Pesuruhjaya Tinggi yang baru. Mewakili pihak UMNO ialah Tun Dr. Ismail, Tunku
Abdul Rahman, Col. H.S. Lee dan Leong Yew Koh. Sebagai langkah penentangan ahli
Perikatan dalam kabinet British telah menarik diri yang turut membawa kepada
peletakan jawatan Tun Dr. Ismail dan Col. H.S. Lee. Ini memperlihatkan bahawa
Tun Dr. Ismail sememangnya tegas dalam membuat keputusan. Beliau tetap
menunjukkan penentangan terhadap dasar-dasar kerajaan yang bertentangan dengan
UMNO. Apabila wakil Perikatan menarik diri, maka Pesuruhjaya Tinggi Persekutuan
yang baru telah menyatakan hasrat untuk menemui dan mengadakan perbincangan
dengan Tunku Abdul Rahman. 2 Julai 1954, Tun Dr. Ismail bersama Tunku Abdul
Rahman serta Col. H.S. Lee telah menemui Sir Donald Mac Gillivary di atas kapal
perang H.M. Alert di Singapura.
Rundingan tersebut telah mencapai persetujuan bahawa
keputusan tentang 52 orang ahli dipilih akan kekal. Namun begitu, 7 orang ahli dipilih oleh
Pesuruhjaya Tinggi akan dilakukan kelak dengan merujuk kepada Perikatan. Dengan
keputusan itu, ahli-ahli Perikatan yang menarik diri daripada kerajaan diterima
untuk berkhidmat semula. Tarikh Pilihan Raya Persekutuan ditetapkan pada 27
Julai 1955. Dalam pilihan raya 1955, Tun Dr. Ismail telah bertanding mewakili
Perikatan bagi merebut kerusi Dewan Undangan Negeri kawasan Johor Timur. Beliau
telah memenangi pilihan raya dengan majority 10 800 undi. Jelaslah peranan yang
telah dimainkan oleh beliau dalam proses
menuntut pilihan raya telah meletakkan diri beliau mempunyai pengaruh yang
ramai. Setelah kemenangan dalam pilihan raya 1955, Tun Dr. Ismail terus aktif
dalam politik dengan peranan yang tidak
kurang pentingnya. Penglibatan beliau untuk tahap seterusnya ialah dalam proses merundingkan kemerdekaan Tanah Melayu.
Rundingan-rundingan Kemerdekaan
Dalam usaha Perikatan untuk mendapatkan kemerdekaan bagi
Tanah Melayu peranan Tun Dr. Ismail juga tidak dapat dilupakan. Selepas
memenangi pilihan raya 1955, Perikatan telah mula membuat tuntutan untuk
mendapat kemerdekaan Tanah Melayu. Beberapa bulan selepas pilihan raya, Setiausaha Tanah Jajahan Mr. A.
Lennox-Boyd telah melawat Tanah Melayu. Berikutan itu Perikatan telah
mengemukakan hasrat untuk mengadakan perbincangan dengan pihak British di London melalui rombongan
kemerdekaan yang akan dibentuk. Setelah mengadakan perbincangan keputusan
diambil untuk menghantar empat orang mewakili Raja-raja Melayu dan empat orang
mewakili Perikatan untuk berunding di London. Dalam rombongan kemerdekaan
tersebut wakil Perikatan terdiri daripada Tunku Abdul Rahman, Tun Dr. Ismail,
Col. H.S. Lee dan Tun Abdul Razak. Manakala wakil Raja-raja Melayu ialah Datuk
Panglima Bukit Gantang, Abdul Aziz Bin Haji Abdul Majid, Datuk Mohd. Seth dan
Datuk Nik Ahmad Kamal. Rombongan tersebut telah berlepas pada 1 Januari 1956.
Perundingan di London berlangsung dari 18 Januari hingga 8 Februari 1956 antara
wakil-wakil Tanah Melayu, Setiausaha Tanah Jajahan dan Pesuruhjaya Tinggi.
Daripada hasil rundingan tersebut maka tarikh kemerdekaan
bagi Tanah Melayu telah ditetapkan pada 31 Ogos 1957 sebagaimana yang dituntut
oleh rakyat. Tunku Abdul Rahman dan ahli-ahli rombongan telah menurunkan
tandatangan di atas Perjanjian Kemerdekaan Tanah Melayu di Lancaster House.
Dengan kemerdekaan Tanah Melayu, peranan Tun Dr. Ismail lebih jelas lagi dalam
mengisi kemerdekaan tersebut. Setakat ini Tun Dr. Ismail telah bergiat cergas
dalam proses ke arah pencapaian kemerdekaan. Terbuktilah beliau mempunyai
kebolehan sebagai seorang ahli politik
yang berjaya walaupun beliau tidak mempunyai pengalaman politik yang luas
sewaktu usia mudanya. Tun Dr. Ismail tidaklah mempunyai pengalaman politik yang
luas tetapi kejayaan dan namanya meningkat dalam politik secara tiba-tiba.
Kemenangan beliau dalam Pilihan Raya Persekutuan 1955 menunjukkan bagaimana
beliau mempunyai pengaruh yang besar walaupun tidak berpengalaman dan hanya
bersandarkan kepada kebolehan yang dimiliki dan pengaruh latar belakang
keluarga semata-mata.
Peranan Selepas Kemerdekaan Tanah Melayu 4.1 Tun Dr. Ismail
sebagai Menteri Kerajaan
Setelah Tanah Melayu mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos
1957, Tun Dr. Ismail telah dipilih menjadi menteri dalam pelbagai jabatan.
Suasana politik tanah air ketika itu menempatkan beliau sebagai salah seorang
yang terpenting untuk mengisi proses kemerdekaan seterusnya. Berikutan itu,
ahli-ahli Jemaah Menteri Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu telah dilantik oleh
Yang di-Pertuan Agong. Dalam kabinet yang dibentuk itu Tun Dr. Ismail telah
diberikan tempat Menteri Tak Berjawatan. Dengan itu, ternyatalah bahawa aktiviti
politik Tun Dr. Ismail dalam zaman sebelum kemerdekaan telah meletakkan beliau
sebagai seorang yang berpengaruh. Ini kemudiannya terbukti apabila Tun Dr.
Ismail telah dipilih oleh Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu sebagai wakil
persidangan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu ke-82 dan juga sebagai Duta
Persekutuan Tanah Melayu ke Amerika Syarikat. Dengan pemilihan Tun Dr. Ismail
sebagai Ketua Perwakilan dan Duta Negara, beliau terpaksa menjalankan dua tugas
serentak. Ini menunjukkan keistimewaan yang dimiliki oleh beliau sebagai seorang pemimpin.
Sepanjang perkhidmatan beliau sebagai wakil Persekutuan
Tanah Melayu, beliau telah cuba mengemukakan idea-idea yang bernas. Setelah dua
tahun menetap di Amerika Syarikat sebagai Duta Negara beliau telah bertanding
dalam Pilihan Raya Persekutuan 1959 bagi kerusi Parlimen kawasan Johor Timur
dan memenanginya untuk kali kedua. Berikutan dengan kemenangan Perikatan dalam
Pilihan Raya Persekutuan 1959, Tunku Abdul Rahman telah menyusun jemaah menteri
bagi Persekutuan Tanah Melayu dan Tun Dr. Ismail telah dilantik sebagai Menteri
Hal Ehwal Luar Negeri. Tun Dr. Ismail kemudian telah dilantik sebagai Menteri
Keselamatan Dalam Negeri apabila Kabinet Tunku Abdul Rahman disusun semula pada
bulan November 1960.
Semasa menjadi Menteri Keselamatan Dalam Negeri, beliau
memainkan peranan yang tidak kurang penting dalam membentuk pasukan Polis
Diraja Malaysia (PDRM). Di kalangan anggota polis, Tun Dr. Ismail disifatkan
sebagai arkitek ulung PDRM kerana kerjsama dan
bimbingan yang telah beliau berikan dalam membentuk pasukan tersebut
sebagai pasukan yang terbaik. Beliau juga bertanggungjawab dalam mengusahakan
tempat tinggal yang baik bagi anggota polis khasnya anggota polis di peringkat
rendah selain pasukan polis telah dapat menggunakan peluang- peluang yang
ditawarkan oleh Negara lain misalnya “Rancangan Colombo” dan pasukan Polis
Diraja juga telah dianugerahkan panji-panji Diraja Yang di-Pertuan Agong pada
tahun 1961.
Selain itu, Tun Dr. Ismail juga telah menetapkan 1 Mei
sebagai haru buruh dan menjadikan hari
tersebut sebagai cuti am. Beliau juga dikatakan telah memulakan pengenalan pas kerja bagi memastikan rakyat
Malaysia diberi keistimewaan dalam mendapatkan
pekerjaan. Walaupun menjadi seorang menteri, beliau tidak melupakan
tanggungjawab terhadap parti UMNO
khasnya bagi kawasan Johor. Pada Mac 1961, beliau telah dilantik sebagai Ketua
Jawatankuasa Negeri oleh Tunku Abdul Rahman. Tun Dr. Ismail juga merupakan anggota
Majlis Keselamatan Dalam Negeri Singapura sebagai wakil dari Malaysia.
Seterusnya bagi kali kedua beliau telah mengetuai delegasi negara ke
Persidangan Bangsa-Bangsa Bersatu pada September 1962. Pada tahun berikutnya
pula beliau telah dilantik sebagai Pengerusi Lembaga Keselamatan Dalam Negeri
Apabila melihat peranan Tun Dr. Ismail dalam pelbagai
perkhidmatan kerajaan, ternyata beliau merupakan seorang yang berkebolehan
tinggi dalam mengendalikan tugas sebagai pemimpin. Kedudukan yang beliau telah capai
pada tahap-tahap awal selepas kemerdekaan menunjukkan beliau mempunyai pengaruh
yang luas. Ini dapat dibuktikan apabila Tun Dr. Ismail telah memenangi semua
kerusi Parlimen kawasan Johor Timur tiga kali berturut-turut dalam Pilihan Raya
Persekutuan pada tahun 1964.
Peletakan Jawatan Tun Dr. Ismail
Di kalangan rakyat dan pemimpin-pemimpin negara, Tun Dr.
Ismail dipandang sebagai seorang yang bersungguh-sungguh apabila menjalankan
tugas-tugas negara. Sikapnya yang serius itu menyebabkan beliau meletakkan
kepentingan negara lebih daripada diri sendiri.
Namun begitu Tun Dr. Ismail tidak menghiraukan penyakit jantung yang
dihidapi sehinggalah keadaan kesihatannya benar-benar memaksa beliau
mendapatkan rawatan semula. Pada 1 Jun 1967, Tun Dr. Ismail telah meletakkan
jawatan sebagai Menteri Keselamatan Dalam Negeri.
Keputusan untuk berundur dari Perikatan itu telah diumunkan
olehnya ke seluruh tanah air menerusi televisyen. Walaupun terasa sayang
meninggalkan perkhidmatannya selama 12 tahun namun demi menjaga kesihatan,
beliau terpaksa berundur. Walau bagaimanapun, Tun Dr. Ismail tetap menjadi ahli
Majlis Kerja Tertinggi UMNO. Peletakan jawatan Tun Dr. Ismail telah menimbulkan
spekulasi di kalangan ahli-ahli politik
berkaitan sebab-sebab peletakan jawatan itu kerana beliau tidak sefahaman
dengan dasar perjuangan Tunku Abdul
Rahman. Spekulasi tersebut timbul kerana Tun Dr. Ismail dikatakan pernah mengemukakan surat peletakan jawatan
kepada Tunku Abdul Rahman. Walaupun timbul
pelbagai spekulasi, Tun Dr. Ismail mengatakan bahawa peletakan jawatan
tersebut dilakukan kerana keuzurannya yang memerlukan beliau berehat. Dalam
ucapan perpisahan menerusi Radio Televisyen Malaysia (RTM), Tun Dr. Ismail
menjelaskan walaupun perkhidmatannya masih diperlukan khasnya dalam Kementerian
Hal Ehwal Dalam Negeri, namun beliau terpaksa
berundur. Tambahan pula, kesibukannya pada masa lalu telah menghalang
beliau untuk berehat dan berfikir sebagai ahli politik. Oleh itu, beliau tetap
mengambil keputusan untuk bersara. Antara ucapan beliau berbunyi:
“Walau bagaimanapun saya
berpegang teguh atas keputusan saya hendak bersara kerana saya tidak
dapat lagi menjalankan tugas-tugas saya di Kementerian Hal Ehwal Dalam Negeri dengan tekun dan penuh minat.”
Selepas bersara, Tun
Dr. Ismail pernah ditawarkan bekerja dengan beberapa syarikat perniagaan dan kewangan. Walaupun beliau
tidak mempunyai pengalaman dalam bidang tersebut, disebabkan ketokohannya
beliau mendapat penghormatan. Tun Dr. Ismail pernah berkhidmat dengan Guthries dan Malayan
Banking. Walaupun Tun Dr. Ismail tidak lagi menjadi menteri, beliau masih
mendapat sanjungan rakyat. Beliau tetap dilihat sebagai tokoh politik dan pemimpin yang berkebolehan. Semuanya ini
kerana sifat-sifat tegas dan serius dalam bidang yang diceburinya. Oleh itu,
apabila negara mengalami saat-saat genting sewaktu Peristiwa 13 Mei peranan Tun
Dr. Ismail diperlukan.
Berkhidmat Semula Hingga Akhir Hayat
Selepas pilihan raya umum 1969, Tun Dr. Ismail bercadang
untuk mendapatkan rawatan kesihatan di England. Tetapi hasrat beliau tergendala
kerana beliau telah diminta oleh kerajaan untuk memberikan khidmatnya berikutan
dengan meletusnya Peristiwa 13 Mei 1969. Keadaan negara yang huru-hara pada
masa peristiwa tersebut memaksa Tunku Abdul Rahman meletakkan negara di bawah
Undang-undang Darurat. Sebuah majlis yang dinamakan “Majlis Gerakan Negara” (MAGERAN) ditubuhkan dan Tunku Abdul
Rahman telah melantik Tun Abdul Razak Bin Dato‟ Hussein
sebagai pengarah. Berikutan itu, Tun Abdul Razak kemudiannya telah meminta jasa
baik Tun Dr. Ismail agar menjadi Timbalan Pengarah MAGERAN.
Dengan pelantikan Tun Dr. Ismail sebagai Timbalan Pengarah
MAGERAN beliau kembali berkhidmat untuk negara walaupun pada saat keadaan
kesihatan beliau tidak berapa baik.
Tetapi beliau sanggup berkorban demi untuk membantu Tun Abdul Razak menghadapi
masalah-masalah yang timbul dalam Peristiwa 13 Mei. Menerusi MAGERAN, Tun Dr.
Ismail telah bertindak tegas dalam menghadapi soal-soal orang Melayu dan dasar
pelajaran kebangsaan.
Peristiwa 13 Mei 1969 merupakan rusuhan kaum terbesar yang
pernah berlaku dalam sejarah tanah air. Ia terjadi akibat daripada perasaan
tidak puas hati yang wujud dalam perhubungan antara orang Cina dan Melayu.
Tun Dr. Ismail berpendapat bahawa Peristiwa 13 Mei
menunjukkan demokrasi telah mati dan ia mati di tangan parti-parti pembangkang.
Hal ini telah mendorong berlakunya keganasan dalam peristiwa tersebut. Namun begitu, umumnya
orang Melayu menyalahkan orang Cina sebagai
punca kepada meletusnya rusuhan itu.
Memandangkan Tun Dr. Ismail pernah meletakkan jawatan sebagai menteri maka kembalinya
beliau ke dalam pimpinan negara telah menimbulkan spekulasi. Namun begitu Tun
Dr. Ismail menyatakan pendiriannya bahawa beliau kembali melibatkan diri dalam
politik atas dasar membantu Tun Abdul Razak mengembalikan semual kekuatan
negara. Bagi beliau sebagai anggota parti maka setiap anggotanya
bertanggungjawab terhadap parti. Beliau mengatakan kembalinya beliau ke dalam
kabinet adalah atas permintaan Tun Abdul Razak. Tun Dr. Ismail menyatakan:
“… saya kembali ke arena politik kerana bangsa dan negara
memerlukan tenaga saya. Saya memasuki kabinet adalah dengan kehendak Tun Abdul
Razak sendiri."
Dalam persidangan Perhimpunan Agung UMNO yang ke-22 pada
1971, Tun Dr. Ismail telah dilantik sebagai Timbalan Presiden UMNO. Seterusnya
apabila Majlis Tertinggi UMNO menubuhkan biro-biro UMNO, Tun Dr. Ismail menjadi
anggota Biro Politik dengan jawatan sebagai Pengerusi dan Penyelaras Bahagian
Pilihan Raya. Beliau juga merupakan Ketua Perhubungan UMNO Negeri Johor.
Perkembangan-perkembangan politik yang berlaku dalam kepimpinan negara telah
mewujudkan sebuah kerajaan campuran Perikatan-Pas yang berkuatkuasa pada 1 Januari 1973. Sebuah
Jawatankuasa Penyelaras Kerajaan Campuran Perikatan-Pas telah dibentuk dengan
mempunyai 14 orang anggota. Keanggotaan meliputi 7 orang wakil dari Perikatan
dan 7 orang wakil Pas. Tun Dr. Ismail merupakan salah seorang wakil Perikatan.
Pada Januari 1973, Tun Dr. Ismail diberikan jawatan sebagai
Menteri Perdagangan dan Perindustrian. Dalam menghadapi kemelesetan ekonomi dan
inflasi, beliau cuba mengambil langkah-langkah tertentu seperti mengawasi
aliran harga barang-barang. Melalui dasar-dasar yang ditetapkannya, kementerian
dapat mencapai matlamat kerajaan untuk mengekalkan kestabilan harga bagi tempoh
yang panjang. Jelaslah bahawa selepas kemerdekaan Tanah Melayu, peranan Tun Dr.
Ismail masih penting dalam membangunkan negara. Pengalaman dan wakil Perikatan
yang lain terdiri daripada Ghaffar Baba, Datuk Sri Syed Ahmad Shahabuddin,
Datuk Haji Nik Hassan, Lee San Choon, Datuk Senu Abdul Rahman.
Penglibatan beliau pada masa lalu menyebabkan beliau
dianggap seorang tokoh yang turut memberi sumbangan penting bagi mengisi
kemerdekaan yang telah dicapai. Walaupun beliau telah meletak jawatan pada masa
tertentu tetapi tenaga dan fikirannya masih diperlukan sewaktu menghadapi
masalah-masalah negara.
Tun Dr. Ismail Tinggalkan Jasa
Tun Dr. Ismail meninggal dunia pada 2 Ogos 1973 dalam
usianya 57 tahun. Pada masa itu beliau memangku jawatan Perdana Menteri kerana
Tun Abdul Razak berada di Ottawa. Tun Abdul Razak menghadiri sidang kemuncak
Komanwel. Tun Dr. Ismail pada saat akhir hayatnya telah menghadiri perasmian
sambutan Hari Jubli Perak Gabungan Pelajar-pelajar Melayu Semenanjung. Beliau
meninggal dunia di saat-saat negara masih memerlukan khidmatnya. Tun Abdul
Razak ketika pulang dari Ottawa meluahkan perasaan terharu atas kematian Tun
Dr. Ismail. Menurutnya Tun Dr. Ismail disifatkan sebagai seorang rakan sejawat
yang setia.
Kehilangan Tun Dr. Ismail disifatkan sebagai kehilangan
“tonggak kekuatan negara” yang berpendirian
tegas dan sanggup mengorbankan kepentingan sendiri demi menjalankan tugas-tugas
negara. Sebagai menghargai jasa-jasa Tun Dr. Ismail terhadap Negara dan bangsa,
jenazah beliau telah dikebumikan di Makam Pahlawan Negara atas kehendak Tun
Abdul Razak. Tun Dr. Ismail merupakan pemimpin negara yang pertama yang
dikebumikan di makam tersebut. Ini menggambarkan bahawa khidmat Tun Dr. Ismail
terhadap bangsa dan negara tidak dilupakan
begitu saja. Jasa-jasa beliau ke arah mencapai perpaduan antara kaum
sentiasa dikenang. Oleh kerana khidmatnya yang cemerlang kepada negara beliau
telah dikurniakan Darjah Panglima Mangku Negara oleh Yang di-Pertuan Agong
dalam senarai pengurniaan merdeka pada 31 Ogos 1959.
Penglibatan aktif baliau dalam soal-soal politik
antarabangsa khasnya mengenai soal Vietnam ternyata mendapat perhatian dan
dihargai. Ini terbukti apabila pada bulan Oktober, 1965 Tun Dr. Ismail
dikurniakan Darjah Kebesaran Vietnam iaitu
Vietnam National Order Grand Officer. Dalam bulan yang
sama, beliau telah dikurniakan anugerah Seri Paduka Mahkota Johor (SPMJ)
daripada Sultan Johor.
Majlis Senat Universiti Malaya turut memperingati dan
menghargai jasa-jasa Tun Dr. Ismail dengan mengurniakan Ijazah Kehormat Doktor
Undang-Undang pada 13 Jun 1964. Seterusnya pada bulan April, 1966 beliau
dikurniakan Seri Setia Mahkota yang membawa gelaran Tun. Ketokohan Tun Dr.
Ismail turut mendapat penghargaan kerajaan Indonesia apabila beliau telah dikurniakan Bintang Republik
Indonesia Kelas Dua. Penghargaan ini diterima semasa Presiden Suharto melawat
Malaysia pada tahun 1970. Seterusnya dalam Konvensyen Pertama Universiti Sains Malaysia
pada 9 Januari 1973, Tun Dr. Ismail telah menerima Ijazah Kehormat Doktor
Undang-Undang.
Memandangkan gelaran-gelaran dan penghargaan yang pernah
diterima oleh Tun Dr. Ismail sewaktu hidupnya jelaslah beliau seorang patriot
negara. Ini menunjukkan bahawa peranan
yang telah dimainkan oleh Tun Dr. Ismail mendapat pengiktirafan dalam negeri
dan luar negara. Kehilangan beliau turut dirasakan oleh negara-negara jiran
khasnya Indonesia. Pada hari pengebumian
beliau, Jeneral Panggabean wakil Presiden Suharto telah menegaskan bahawa
kehilangan Allahyarham Tun Dr. Ismail turut dirasakan oleh bangsa Indonesia.
Tun Dr. Ismail meninggal dunia di saat-saat bangsa Indonesia dan Malaysia
sedang berusaha menjalinkan
persaudaraan.
Pandangan Mengenai Tun Dr. Ismail
Bekas Perdana Menteri Malaysia yang pertama, Tunku Abdul
Rahman merupakan teman seperjuangan Allahyarham yang paling rapat. Mereka
sama-sama menghadapi liku-liku
perjuangan menuntut kemerdekaan negara daripada pihak Inggeris. Apabila
berita kematian Tun Dr. Ismail diketahuinya, beliau menyifatkan pemergian yang
kekal abadi itu sebagai satu kehilangan yang besar kepada negara Malaysia yang
sedang menuju ke peringkat kedua dalam
perkembangan politiknya. Ketika Allahyarham Tun Dr. Ismail menghembuskan
nafasnya yang terakhir, Tun Abdul Razak sedang berada di Kanada. Beliau sedang
meneruskan perjalannya ke Amerika Syarikat kerana menghadiri Majlis Perhimpunan
Agung Bangsa-Bangsa Bersatu di New York.
Apabila beliau mendapat tahu tentang kematian timbalannya itu, Tun Abdul Razak
membatalkan perjalanannya ke Amerika Syarikat dan terus bertolak ke Kuala
Lumpur untuk menziarahi jenazah Allahyarham Tun Dr. Ismail. Semasa tiba, beliau
menahan rasa sedih pilunya dengan bertafakur. Pada Tun Abdul Razak:
“Bagi saya, kematiannya bukan sahaja kehilangan seorang
rakan yang boleh saya bergantung tetapi kehilangan seorang sahabat karib sejak
kami menceburkan diri dalam politik dan sama-sama berjuang menuntut
kemerdekaan. Tun Dr. Ismail adalah seorang yang berpendirian tegas dan sedia
pada bila-bila masa juga memberikan khidmatnya dan ini telah dibuktikan ketika
beliau menyahut semula seruan Negara untuk berkhidmat selepas peristiwa
berdarah 13 Mei 1969 semasa beliau telah bersara dari perkhidmatan Kerajaan.
Beliau rela untuk menyumbangkan tenaga bersama dalam kerajaan bagi menolong dan
membantu negara ke arah satu azam yang baru”
Tan Sri Ghazali Shafie pula menyifatkan Allahyarham
sebagai:
“Seorang penganjur yang tulen dan tegas, seorang patriot,
seorang pejuang kemerdekaan dan keadilan yang tidak mengenal takut dan pilih
kasih”.
Bagi Tun V.T.
Sambanthan, kematian Tun Dr. Ismail merupakan kehilangan pemimpin besar yang berjiwa nasionalis dan seorang
patriot negara. Tan Sri Manickavasagam pula menyifatkan sejarah perjuangan yang
diukir oleh Allahyarham merupakan sejarah yang cemerlang sekali dan beliau
merupakan seorang tokoh yang memberikan khidmat dan jasa baktinya sehingga akhir hayatnya. Datuk Ong
Kee Hui menyifatkan kehilangan beliau sebagai satu kehilangan yang sukar untuk
dicari ganti dan negara meratapi kehilangannya. Encik Ghafar Baba yang turut
serta bersama Allahyarham di dalam perjuangan menuntut kemerdekaan dahulu
menyifatkan Tun Dr. Ismail adalah seorang pemimpin yang jujur, lurus, tegas dan
baik sama ada di dalam parti mahupun terhadap negara.
Pemimpin-pemimpin negara asing juga menerima berita
„pemergian abadinya‟ itu dengan rasa terkejut. Presiden Suharto
dari Republik Indonesia telah mengutus ucapan takziah kepada balunya, Toh Puan
Norashikin melalui wakilnya, Tun Jeneral Mardin Pangabian yang mewakili
kerajaan Indonesia di istiadat pengebumian jenazah Allahyarham.
Kata-kata Mutiara Tun Dr. Ismail
“Saya amat menekankan perkara disiplin ini kerana inilah
kunci kekuatan sesebuah parti. Walau
bagaimana besar dan kuatnya sekalipun sesebuah parti, sekiranya disiplin
anggota-anggotanya lemah, nescaya lambat laun hancurlah parti itu”
“Telah saya katakan tadi bahawa tugas kita sebagai mata,
telinga, penyambung lidah rakyat tidak
berubah, apa yang saya maksudkan ialah parti kita yang menjadi tumpuan
rakyat, berpuak-puak atau factionalism
ertinya golongan yang kononnya berhaluan ke utara, satu golongan lagi kononnya
ke selatan, satu ke timur dan satu ke barat”
“UMNO teras politik, Melayu teras negara”
“Pemuda-pemuda patut meniru cara-cara hidup orang Timur dan
menyesuaikan diri dengan keadaan serta tidak mengambil sesuatu yang tidak
diterima oleh orang ramai”
“Tidak ada buku teks yang mengajar kita untuk memimpin atau
untuk hidup. Buku teks hanya penting dan berguna sebagai panduan tetapi ujian
dan teori-teori yang kita pelajari dari buku- buku mestilah dipakai kepada
keadaan-keadaan yang konkrit, tidak ada jawapan yang standard kepada sesuatu problem kerana tidak ada
problem yang standard di dalam penghidupan”
“Saya yakin, kegiatan-kegiatan sastera serta seni-seni yang
lain akan membuka jalan baru dalam
perkembangan kebudayaan Malaysia. Ianya tidak sahaja tetapi akan
terpancar jauh ke Negara-negara lain. Kita tidak akan memberikan getah, bijih
timah dan kayu balak sahaja pada dunia tetapi kita juga akan memberikan novel,
sajak serta hasil-hasil seni lain kepada jiwa manusia!”
“Orang-orang Melayu dengan kecenderungannya dalam bidang
politik dan pentadbiran akan terus diterima sebagai satu kumpulan yang dapat
memberikan pimpinan dan pentadbiran yang adil”
“Saya percaya orang-orang Melayu akan terus mempelopori
lapangan ini untuk masa depan”
Kesimpulan
Tun Dr. Ismail lahir dalam sebuah keluarga intelektual
Johor yang mempunyai pengaruh yang luas dalam masyarakat setempat. Khidmat yang
telah diberikan dalam pelbagai kementerian meletakkan diri beliau di tahap yang
tinggi. Ketokohan dirinya sebagai pemimpin dilihat daripada sifat ketegasan dan
pendirian yang kukuh. Keyakinannya terhadap politik dan kemajuan negara
menyebabkan beliau disanjung dan dihormati oleh setiap lapisan masyarakat.
Sikap dan pendirian Tun Dr. Ismail terhadap soal-soal politik, ekonomi dan
sosial menyebabkan beliau terkenal di
kalangan anggota masyarakat. Ini telah terbukti melalui kejayaan-kejayaan yang
diterima sepanjang mengabdikan diri dalam politik tanah air.
Tun Dr. Ismail dikatakan sebagai salah seorang pemimpin
zaman merdeka yang telah memainkan peranan yang jelas untuk mengisi
kemerdekaan. Kemunculannya dalam lingkungan politik adalah secara tiba-tiba dan
namanya juga meningkat secara tiba-tiba. Kemunculan Tun Dr. Ismail dalam
lingkungan politik mungkin disebabkan pengaruh kedudukan bapanya Dato‟ Abdul
Rahman, seorang pegawai kanan Johor. Latar belakang keluarga menyebabkan
pengaruh beliau begitu luas. Beliau
bolehlah dikatakan sebagai pemimpin lapisan keduayang memimpin Johor
selepas Dato' Onn.
Justeru, adalah wajar beliau dianggap sebagai seorang
negarawan yang berjasa kepada bangsa dan Negara khususnya dalam memberikan
sumbangan pemikiran ke arah mewujudkan Negara yang bersatu padu. Beliau bukan
sahaja seorang pencinta bangsa dan tanah air tetapi adalah seorang pemimpin
yang tegas, berani dan rela mengorbankan kepentingan diri sendiri. Khidmat dan
baktinya wajar dikenang dan kekal abadi dalam sejarah.
Bibliografi
1. E-man (2007).
2. Tun Dr. Ismail
Dato’ Abdul Rahman. Kuala Lumpur: Cipta Publishing. Mohd. Tajuddin Haji Abdul
Rahman (1987).
3. Tun Dr. Ismail,
Negarawan Berjasa. Petaling Jaya: Pelanduk Publications (M) Sdn. Bhd. Ooi Kee
Beng (2007).
4. Bukan kerana
pangkat, Tun Dr. Ismail dan Masanya. Institut of Southeast Asian Studies
(ISEAS). Sulaiman Zakaria (2007).
5. Tokoh pejuang
kemerdekaan 1. Kuala Lumpur: Cahaya Kesturi (M) Sdn. Bhd. Talib Samat (2010).
6. Kenali tokoh
berjasa. Kuala Lumpur: Pekan Ilmu Publications Sdn. Bhd. Thajunnisa Mohamed
Ibrahim (2004).
7. Tun Dr. Ismail,
kejora timur yang mengerdip. Kuala Lumpur: Utusan Publications &
Distributors Sdn. Bhd. Sumber daripada Arkib Negara Malaysia.
8.
https://www.scribd.com/doc/218979208/Tun-Dr-Ismail
.
No comments:
Post a Comment