M 195: KETUA PEMBANGKANG DEWAN RAKYAT MALAYSIA

Ketua Pembangkang

Pembangkang di Malaysia merupakan istilah yang digunakan untuk menggambarkan parti politik yang diwakili di dalam Parlimen Malaysia yang tidak membentuk kerajaan sama ada bersendirian ataupun gabungan. Rencana ini menggunakan istilah kerajaan seperti yang digunakan dalam sistem berparlimen, contoh maksudnya lebih menjurus kepada pentadbiran atau kabinet berbanding negara.

Secara teori, mengikut sistem Demokrasi Westminster yang mana ia diikuti oleh sistem Malaysia, Pembangkang dilihat sebagai kerajaan alternatif dan bersedia untuk memasuki pejabat bagi menggantikan kerajaan sebelumnya selepas bertarung dalam pilihan raya umum. Kerajaan didominasi oleh Barisan Nasional (dan parti sebelumnya, Parti Perikatan) di dalam parlimen sejak kemerdekaan, pandangan ini diketepikan dan tidak diendahkan oleh pengundi Malaysia yang mana selepas pilihan raya umum 2008 menyebabkan Anwar Ibrahim mengeluarkan kenyataan bahawa Pembangkang sebagai "kerajaan dalam penantian".

Mengikut tradisi, Ketua Pembangkang dipilih berdasarkan parti yang diwakilinya yang membentuk jumlah kerusi terbesar di Dewan Rakyat, dan ia tidak membentuk kerajaan.

Ketua Pembangkang terkini ialah Dato' Seri Anwar Ibrahim daripada Parti Keadilan Rakyat (PKR). Ia bersama dengan Parti Islam Se-Malaysia (PAS) dan Parti Tindakan Demokratik (DAP) untuk membentuk Pakatan Rakyat. Anwar dilantik ke jawatan itu selepas memenangi pilihan raya kecil Permatang Pauh 2008.

Ketua Pembangkang dilihat sebagai Perdana Menteri dalam penantian.

Walau bagaimanapun, istilah ini tidak semestinya merujuk kepada Pakatan Rakyat (PR) kerana wujudnya parti-parti pembangkang lain di luar PR. Antaranya Parti Sosialis Malaysia (PSM), Parti Rakyat Malaysia (PRM) dan Parti Reformasi Negeri (STAR).

Semenjak MEI 2018, Barisan Nasional ialah pembangkang resmi di Malaysia

Selain itu, gelaran "pembangkang" juga boleh diberikan di peringkat negeri, misalnya kerajaan persekutuan BN telah lama menjadi pembangkang di Kelantan.

PARLIMEN PERTAMA (1959 - 1964)

Almarhum YB Dr Burhanuddin (al Helmy) bin Muhammad Nur al Hilmi (Dato' Seri) 

(29 Ogos 1911– 25 Okt 1969)

Ahli Parlimen: Besut, Terengganu

Parti: PAS     
Jawatan dalam Parti: Yang Di Pertua PAS

Tempoh Jawatan: 1959  hingga 1964
Ketua Kerajaan: Almarhum Tunku Abdul Rahman Putra Alhaj
Parti: Perikatan

PARLIMEN KEDUA (1964 - 1969)

Mendiang YB Dr Tan Chee Khoon

(4 Mac 1919– 14 Okt 1996)

Ahli Parlimen: Batu, Selangor

Parti: Socialist Front SF (Labour Party of Malaya)
Jawatan dalam Parti: Pengerusi SF
Tempoh: 1964  - 1969  
Ketua Kerajaan: Almarhum Tunku Abdul Rahman Putra Alhaj
Parti: Perikatan

Selepas PRU2 (1969) dan berlaku TRAGEDI 13 MEI 1969, Parlimen telah digantung dan MAGERAN ditubuhkan untuk memandu kepimpinan negara sehingga tahun 1971

PARLIMEN KETIGA (1971 - 1974)

YB Dato' Mohamed Asri bin Hj Muda (Tan Sri)

(10 Okt 1923 – 28 Ogos 1992)

Kawasan Parlimen: Pasir Puteh

Parti: PAS
Jawatan dalam Parti: Presiden PAS

Tempoh: 1971 - 1973  

Ketua Kerajaan:

Almarhum Tunku Abdul Rahman Putra Alhaj (1969 - 1970)

Almarhum Tun Abdul Razak (1970 - 1976)

Parti: Perikatan

Pada tahun 1973, PAS telah menyertai Perikatan lalu membentuk BARISAN NASIONAL.

YB Lim Kit Siang

(20 Feb 1941 - kini)

Ahli Parlimen: Bandar Melaka

Parti: Democratic Action Party (DAP)
Jawatan dalam Parti: Setiausaha Agong DAP

Tempoh: 30 Jan 1973 - 31 Julai 1974

Ketua Kerajaan: Almarhum Tun Abdul Razak bin Hussein (1970 - 1976)

Parti: Barisan Nasional

YB Datuk James Wong Kim Min

(6 Ogos 1922 – 18 Jul 2011)

Kawasan Parlimen: Miri-Lubis           

Parti: Sarawak National Party (SNAP)
Jawatan dalam Parti: Pengerusi SNAP

Tempoh: Jul 1974 - Nov 1974

Ketua Kerajaan: Almarhum Tun Abdul Razak (1970 - 1976)

Parti: Barisan Nasional (BN)  

  

YB Datuk Edmund Langgu anak Saga

(lahir 1936)

Ahli Parlimen: Saratok

Parti: SNAP
Jawatan dalam Parti: Setiausaha Agong SNAP

Tempoh: 4 Nov 1974 - 4 Nov 1975

Ketua Kerajaan: Almarhum Tun Abdul Razak (1970 - 1976)

Parti: Barisan Nasional (BN)

 

PARLIMEN KEEMPAT (1974 - 1978)

YB Lim Kit Siang 

(20 Feb 1941)

Ahli Parlimen: Kota Melaka

Parti: DAP   
Jawatan dalam Parti: Setiausaha Agong DAP

Tempoh: 4 Nov 1975  - 12 Jun 1978

Ketua Kerajaan:

Almarhum Tun Abdul Razak (20 Sep 1970 - 14 1an 1976)

Almarhum Tun Husein bin Dato' Onn (Jan 1976 - Jul 1981)

Parti: Barisan Nasional (BN)

PARLIMEN KELIMA (1978 - 1982)

YB Lim Kit Siang 

(20 Feb 1941)

Ahli Parlimen: Petaling, Selangor

Parti: DAP   
Jawatan dalam Parti: Setiausaha Agong DAP

Tempoh: 31 Jul 1978  - 29 Mac 1982

Ketua Kerajaan: 

Almarhum Tun Husein bin Dato' Onn (Jan 1976 - Jul 1981)

Tun Dr Mahathir bin Mohammad (Jul 1981 - Okt 2003)

Parti: Barisan Nasional (BN)

PARLIMEN KEENAM (1982 - 1986)

YB Lim Kit Siang 

(20 Feb 1941)

Ahli Parlimen: Kota Melaka

Parti: DAP    
Jawatan dalam Parti: Setiausaha Agong DAP

Tempoh: 10 Jul 1982  - 19 Jul 1986 
Ketua Kerajaan: Tun Dr Mahathir bin Mohammad (Jul 1981 - Okt 2003)
Parti: Barisan Nasional (BN) 

PARLIMEN KETUJUH (1986 - 1990)

YB Lim Kit Siang 

(20 Feb 1941)

Ahli Parlimen: Tanjung, Pulau Pinang

Parti: DAP   
Jawatan dalam Parti: Setiausaha Agong DAP

Tempoh: 8 Okt 1986  - 4 Okt 1990

Ketua Kerajaan: Tun Dr Mahathir bin Mohammad (Jul 1981 - Okt 2003)

Parti: Barisan Nasional (BN)

PARLIMEN KELAPAN  (1990 - 1995)

YB Lim Kit Siang 

(20 Feb 1941)

Ahli Parlimen: Tanjung

Parti: DAP   
Jawatan dalam Parti: Setiausaha Agong DAP

Tempoh: 8 Okt 1986  - 4 Okt 1990

Ketua Kerajaan: Tun Dr Mahathir bin Mohammad (Jul 1981 - Okt 2003)

Parti: Barisan Nasional (BN)

PARLIMEN KESEMBILAN (1995 - 1999)

YB Lim Kit Siang 

(20 Feb 1941)

Ahli Parlimen: Tanjung

Parti: DAP   
Jawatan dalam Parti: Setiausaha Agong DAP

Tempoh: 15 Jun 1995  - 10 Nov 1999

Ketua Kerajaan: Tun Dr Mahathir bin Mohammad (Jul 1981 - Okt 2003)

Parti: Barisan Nasional (BN)

PARLIMEN KESEPULUH (1999 - 2004)

Almarhum YB Ustaz Dato' Haji Fadzil bin Muhammad Noor

(13 Mac 1937 – 22 Jun 2002)

Kawasan Parlimen: Pendang, Kedah

Parti: PAS
Jawatan dalam Parti: Presiden PAS

Tempoh: 20 Disember 1999  23 Jun 2002

Ketua Kerajaan: Tun Dr Mahathir bin Mohammad (Jul 1981 - Okt 2003)

Parti: Barisan Nasional (BN)

YB Tuan Guru Dato' Seri Abdul Hadi bin Awang

(24 Okt 1947 - kini)

Ahli Parlimen: Marang               

Parti: PAS    
Jawatan dalam Parti: Timbalan Presiden PAS

Tempoh: 9 Sep 2002 - 4 Mac 2004  

Ketua Kerajaan:

Tun Dr Mahathir bin Mohammad (Jul 1981 - Okt 2003)

Tun Haji Abdullah bin Ahmad Badawi (Okt 2003 - Apr 2008)

Parti: Barisan Nasional (BN)

PARLIMEN KESEBELAS (2004 - 2008)

YB Lim Kit Siang

(20 Feb 1941)

Ahli Parlimen: Ipoh Timor

Parti: DAP    
Jawatan dalam Parti: Pengerusi DAP
Tempoh: 19 Mei 2004 - 13 Feb 2008

Ketua Kerajaan: Tun Haji Abdullah bin Ahmad Badawi (Okt 2003 - Apr 2008)

Parti: Barisan Nasional (BN)

PARLIMEN KEDUA BELAS (2008 - 2013)

YB Datuk Seri Dr Wan Azizah Wan Ismail

(3 Dis1952)

Ahli Parlimen: Permatang Pauh

Parti: PKR
Jawatan dalam Parti: Presiden PKR

Tempoh: 30 Apr 2008 - 28 Ogos 2008

Ketua Kerajaan:

Tun Haji Abdullah bin Ahmad Badawi (Okt 2003 - Apr 2008)

Dato Sri Mohd Najib bin Abdul Razak (Apr 2008 - Mei 2018)

Parti: Barisan Nasional (BN)

PARLIMEN KETIGA BELAS (2013 - 2018)

YB Datuk Seri Anwar bin Ibrahim

(10 Ogos 1947)

Ahli Parlimen: Permatang Pauh

Parti: PKR
Jawatan dalam Parti: Ketua Umum PKR

Tempoh: 28 Ogos 2008  - 3 Apr 2013

Ketua Kerajaan: Dato Sri Mohd Najib bin Abdul Razak (Apr 2008 - Mei 2018)

Parti: Barisan Nasional (BN)

YB Datuk Seri Dr Wan Azizah Wan Ismail

(3 Dis 1952)

Ahli Parlimen: Permatang Pauh

Parti: PR (PKR)
Jawatan dalam Parti: Presiden PKR

Tempoh: 18 Mei 2015 - 7 April 2018

Ketua Kerajaan: Dato Sri Mohd Najib bin Abdul Razak (Apr 2008 - Mei 2018)

Parti: Barisan Nasional (BN)

PARLIMEN KEEMPAT BELAS (2018 - 2022)

YB Dato' Seri Dr Hj Ahmad Zahid bin Hamidi

(4 Jan 1953)

Ahli Parlimen: Bagan Datuk

Parti: BN (UMNO) 
Jawatan dalam Parti: Presiden UMNO

Tempoh: 16 Julai 2018  - 10 Mac 2019.

Ketua Kerajaan: Tun Dr Mahathir bin Mohammad (10 Mei 2018 - 23 Feb 2020)

Parti: Pakatan Harapan (PH)

YB Dato' Seri Ismail Sabri bin Yaakob

(18 Jan 1960)

Ahli Parlimen: Bera, Pahang

Parti: BN (UMNO) 
Jawatan dalam Parti: Naib Presiden UMNO

Tempoh: 11 Mac 2019 - 24 Februari 2020).

Ketua Kerajaan: Tun Dr Mahathir bin Mohammad (10 Mei 2018 - 24 Feb 2020)

Parti Memerintah: Pakatan Harapan (PH)

YB Dato' Seri Anwar bin Ibrahim

(1947)

Ahli Parlimen: Port Dickson, Negeri Sembilan

Parti: PH (PKR) 
Jawatan dalam Parti:  Presiden PKR

Tempoh: 18 Mei 2020 - 24 Nov 2022

Ketua Kerajaan: Tan Sri Muhyiddin bin Mohd Yassin (11 Mac 2020 - 20 Ogos 2021) dan Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob (21 Ogos 2021 - 10 Okt 2022)

Parti Memerintah: Perikatan Nasional (PN)

PARLIMEN KELIMA BELAS (2022 - 2027)

YB Dato' Seri Hamzah bin Zainuddin

(1957)

Ahli Parlimen: Larut, Perak

Parti: PN (BERSATU) 

Jawatan dalam Parti:  Setiausaha Agung BERSATU

Tempoh: 19 Dis 2022 - kini

Ketua Kerajaan: Datuk Seri Anwar bin Ibrahim (24 Nov 2022 - kini)

Parti Memerintah: Pakatan Harapan (PH)